Дем алыш күнү тоо лыжа базасына барып, мына ушул сүрөттөгү жигиттер менен кокустан таанышып калдым. Кыргызстанда билим алып жаткан индустар экен. Алар лыжа тепкенди үйрөнгөнү келишкенин, Кыргызстандын абасы, тоосу жагаарын айтып бүткөнчө эле чыштай кийинип, көз айнек тагынган, жашы 40тар чамалуу кыргыз байке келип, заматта чаң-тополоң салып кирсе болобу! “Ушулар көптү тайраңдап, буларды каерде жүргөнүн эсине салып коюш керек!”, - деп кыргызчалап опузага өттү да, индустарды орусчалап сөгүп кирди.
“Эсиңерге түйүп алгыла, силер Кыргызстанда жүрөсүңөр, тамеки чексеңер атайын урнага таштагыла, Кыргызстанды башыңарга кийип алдыңар”, - деп ар бирине ызырынып сөөмөй кезеп, уруп жиберчүдөй атырылды. “Байке, булар сизге эмне жазык кылды, чөнтөгүндөгү тыйынын кыргыз тоосуна таштап кетип жатышпайбы?”, - деп арачы түшкөн мени кошуп ашатты. Бир аз алагүү окшойт деп ойлодук баарыбыз, бирок ал индустардын бирөөсүнө кайрылып, “Лаа илааха илла Аллах” деп айтуусун талап кылды эле, тиги индустун тили келбей койду. “Буддистсиңер силер!”, - деп туруп индус жигитти жаакка эки чапты. Аябай ызаланып, эми бозала болуп, үйлөрүнө кайтат го деп ойлоп турсам, антишпеди, көрсө бул окуя мага өтө таңкалычтуу жана осол көрүнгөнү менен, индустар эбак көнүп бүткөн окшойт...
Анча-мынча сыртка чыга калган кишиге бул окуя катуу таасир этти. Дүйнөнүн чар тарабында - Америка, Орусия, Кытай, ошол эле Индия, Кореяда миллионго жакын кыргыз иштеп, окуп, тиричилик кылып жүрүшөт. Аларды да эмне үчүн кыргызсың, көптүң же мусулмансың деп басынтып, ургулап кирсе кандай болот? Макул, Орусияда улутчулдардын жана милициянын азабын кыргыз мигранттары тартып эле жүрөт, бирок ошого өчөшүп Кыргызстандагы башка улуттарды кодулап киргенибиз туурабы?
Жаман оюнда индустарды ордуна коюп, тарбиялап салдым деген киши кеткенден кийин, алар менен бир топко сүйлөшүп калдым.
Мындай окуяларга алар эбак көнүп бүтүптүр, көчөдө угуза сөккөндөр, айрыкча милициянын акча сураган жоруктарын айтып беришти. “Жаныбызда акча жок болсо, милиция чөнтөктөгү тамекибизди алып калган күндөр болгон”, - деди бири. Биздин милициянын бул сыяктуу жоругун башка өлкөлөрдөгү кесиптештери укса, чалкасынан кетсе керек. Айрымдарыбыз көрбөй туруп сөккөн “жапайы” Батышта, мисалы, адашып калсаң же кандайдыр бир жардам керек болсо, ишенген кожосу - полиция эмеспи. “Мас болуп калсаң да полиция үйүңө чейин жеткирип коёт” деди эле бир ирет Токиодо окуган таанышым. Биздин милиция болсо... эми тамекисин шыпырып алып калганын айтканда бет чымырайт, чынбы?
Ушул окуядан кийин пакистандык жигитке турмушка чыккан кошунам Нүргүл эжени эстеп, ал күйөөсү менен Бишкекте кантип жашап жатты болду экен деп телефон чалдым. Анын жолдошу деле жыргабаптыр. “Бул кара жигитти кайдан таап алгансың деп базардагылардан бери сын тагышат”, - дейт Нүргүл. Эгер эле күйөөсү Саймон машина айдап калса, анда МАИчилер сөз жок токтотуп, болор-болбос шылтоо менен акча өндүрүшөт экен. Ал тургай 3 күн мурда машинасынын терезесин талкалап, Саймондун документтери менен кошо буюмдарын уурдап кетишиптир...
Чет өлкөлүк болгону үчүн аларды тоноп, уурдап, акча сурап же жаакка чаба берсе болобу? Кыргыз меймандос, берешен калкпыз деп өзүбүздү төшкө ургулайбыз. Бирок соңку убакта ашынган улутчулдар менен динчилердин, жарма патриоттордун улам чектен чыгып баратканы тууралуу баш катырган жоксузбу?
“Эсиңерге түйүп алгыла, силер Кыргызстанда жүрөсүңөр, тамеки чексеңер атайын урнага таштагыла, Кыргызстанды башыңарга кийип алдыңар”, - деп ар бирине ызырынып сөөмөй кезеп, уруп жиберчүдөй атырылды. “Байке, булар сизге эмне жазык кылды, чөнтөгүндөгү тыйынын кыргыз тоосуна таштап кетип жатышпайбы?”, - деп арачы түшкөн мени кошуп ашатты. Бир аз алагүү окшойт деп ойлодук баарыбыз, бирок ал индустардын бирөөсүнө кайрылып, “Лаа илааха илла Аллах” деп айтуусун талап кылды эле, тиги индустун тили келбей койду. “Буддистсиңер силер!”, - деп туруп индус жигитти жаакка эки чапты. Аябай ызаланып, эми бозала болуп, үйлөрүнө кайтат го деп ойлоп турсам, антишпеди, көрсө бул окуя мага өтө таңкалычтуу жана осол көрүнгөнү менен, индустар эбак көнүп бүткөн окшойт...
Анча-мынча сыртка чыга калган кишиге бул окуя катуу таасир этти. Дүйнөнүн чар тарабында - Америка, Орусия, Кытай, ошол эле Индия, Кореяда миллионго жакын кыргыз иштеп, окуп, тиричилик кылып жүрүшөт. Аларды да эмне үчүн кыргызсың, көптүң же мусулмансың деп басынтып, ургулап кирсе кандай болот? Макул, Орусияда улутчулдардын жана милициянын азабын кыргыз мигранттары тартып эле жүрөт, бирок ошого өчөшүп Кыргызстандагы башка улуттарды кодулап киргенибиз туурабы?
Жаман оюнда индустарды ордуна коюп, тарбиялап салдым деген киши кеткенден кийин, алар менен бир топко сүйлөшүп калдым.
Мындай окуяларга алар эбак көнүп бүтүптүр, көчөдө угуза сөккөндөр, айрыкча милициянын акча сураган жоруктарын айтып беришти. “Жаныбызда акча жок болсо, милиция чөнтөктөгү тамекибизди алып калган күндөр болгон”, - деди бири. Биздин милициянын бул сыяктуу жоругун башка өлкөлөрдөгү кесиптештери укса, чалкасынан кетсе керек. Айрымдарыбыз көрбөй туруп сөккөн “жапайы” Батышта, мисалы, адашып калсаң же кандайдыр бир жардам керек болсо, ишенген кожосу - полиция эмеспи. “Мас болуп калсаң да полиция үйүңө чейин жеткирип коёт” деди эле бир ирет Токиодо окуган таанышым. Биздин милиция болсо... эми тамекисин шыпырып алып калганын айтканда бет чымырайт, чынбы?
Ушул окуядан кийин пакистандык жигитке турмушка чыккан кошунам Нүргүл эжени эстеп, ал күйөөсү менен Бишкекте кантип жашап жатты болду экен деп телефон чалдым. Анын жолдошу деле жыргабаптыр. “Бул кара жигитти кайдан таап алгансың деп базардагылардан бери сын тагышат”, - дейт Нүргүл. Эгер эле күйөөсү Саймон машина айдап калса, анда МАИчилер сөз жок токтотуп, болор-болбос шылтоо менен акча өндүрүшөт экен. Ал тургай 3 күн мурда машинасынын терезесин талкалап, Саймондун документтери менен кошо буюмдарын уурдап кетишиптир...
Чет өлкөлүк болгону үчүн аларды тоноп, уурдап, акча сурап же жаакка чаба берсе болобу? Кыргыз меймандос, берешен калкпыз деп өзүбүздү төшкө ургулайбыз. Бирок соңку убакта ашынган улутчулдар менен динчилердин, жарма патриоттордун улам чектен чыгып баратканы тууралуу баш катырган жоксузбу?
