Өткөн жылы Курманбек Бакиевдин бийлигинин кулашына алып келген апрель окуяларында 88 адам курман болду, бир жарым миңдей адам ар кандай жаракат алды.
Жаракат алгандар “Айкөл Ала-Тоо” уюмуна биригишкен. Бул уюмдун мүчөсү Нурлан Алишеров Апрель ыңкылабынын бир жылдыгына арналган эскерүү жыйынга Таластан келди. Ал бир жыл мурда 6-апрелде Таласта расмий бийликке каршы элдик толкундоолор башталганда бул жакка барган ички иштер министри Молдомуса Конгантиев баштаган куралдуу күчтөргө каршы чыккандардын алдыңкы катарында болгон.
- Ошондо жаракат алып, ооруканага жатып калганымда Таластагы туугандардын алды жети токоч салып, куран окуп көмүп койгон экен. Эл аралаган ушактарды уккан болсоңуздар керек, "Конгантиевдин артында турган баланы өлтүрүп кетиптир, мууздап кетиптир" деп. Келинчегимдин эки көзү тең көрбөй калды, өзүмдүн колум жарабайт,-дейт Нурлан.
Президент Роза Отунбаева АКШ лидери Барак Обама менен, 7-март, 2011-жылЖыйында чыгып сүйлөгөн президент Роза Отунбаева апрелдеги окуяларга эл аралык реакция алгачкы учурда начар болгонуна карабастан, алар Кыргызстан саясий быкшып жаткан өлкө эмес экенин, кайнаган саясий активдүү процесстердин өлкөсү экенин көрсөттү деп, анын азыркы күндө Жакынкы Чыгыштагы өлкөлөрдө болуп жаткан окуяларга түрткү болгон роль ойногонун баса белгиледи:
- Бир жыл өтпөй Жакынкы Чыгыш, Түндүк Африка өлкөлөрүндө болуп жаткан авторитаризмге каршы көтөрүлүштөр Кыргызстанда 2010-жылы 7-апрелде өткөн окуялардын ролун жана маанисин ачык аныктап, биздин басып өткөн жолубузду ошол өлкөлөргө мисал катары болгонун биз азыр угуп билип жатабыз. Февраль жана март айларында мен Европа өлкөлөрүнө жана Америкага расмий сапар менен барганда алардын жетекчилери былтыркы окуяларды даана түшүнүп, дүйнөлүк азыркы процесстердин башатында турганына жогору баа берип жатышты.
“Ата Мекен” партиясынын лидери Өмүрбек Текебаев апрель окуялары Кыргызстандын элин саясий эркиндикке гана чыгарганын белгилеп, эми жаңы бийликтин алдында элге эркиндиктин дагы башка түрлөрүн алып келүү милдети турганын айтты:
- Биз элге социалдык-моралдык эркиндикти алып келишибиз керек. Биз муктаждыктан, кордуктан эркин болушубуз керек. Биз зордуктан эркин болушубуз керек.
Эскерүү жыйынга келгендер 7-апрелди бир жыл мурда болгон окуяларды эскерүү күнү, экинчилери трагедия күнү деп ар башка кабыл алып жатышты.
Алиясбек Алымкулов (ортодо), 7-апрель, 2010-жылЖаштар министри Алиясбек Алымкулов бул күндү сыймык күнү деп атады. Бир жылда мурда 7-апрелде Бакиевдин бийлиги митинг уюштуруп жаткан оппозициянын лидерлерин дээрлик бүт камакка алып, нааразылык жүрүшкө чыккан калктын жолун ок жаадырып тосуп чыкканда Ала-Тоо аянтында Алиясбек Алымкулов топ жарып алдыда жүрүп, катуу жаракат алса да аман калган. Анын башына эки жолу көзгө атардын огу тийип, октун бири мурдунан жиреп желкесинен чыгып кеткен.
Апрель окуяларында курман болгондордун жана жаракат алгандардын үй-бүлөлөрүнө бүгүн Бишкекте “Жал” кичирайонунда жаңы бүткөн көп кабаттуу үйдүн ачкычтары тапшырылды. 7-апрелде Бишкекте бир жыл мурдагы кандуу окуяларды эскерүүгө арналган бир катар иш-чаралар өтмөкчү.
Бир жыл мурда Бакиевдин бийлигинин кулашына алып келген окуяларды иликтеп саясий баа берүү үчүн түзүлгөн мамлекеттик комиссия өзүнүн тыянак баасында парламенттик жана президенттик шайлоолордун жыйынтыктарын бурмалоо, авторитардык бийликтин орнотулушу жана үй-бүлөлүк урук-туугандык башкаруу, оппозиция лидерлерин туташ саясий куугунтуктоолор, тышкы саясаттагы көз будамайлоо аракеттери апрелдеги элдик каршылыктарга жана бийликтин кулашына алып келген негизги себептер болгонун белгилеген.
Жаракат алгандар “Айкөл Ала-Тоо” уюмуна биригишкен. Бул уюмдун мүчөсү Нурлан Алишеров Апрель ыңкылабынын бир жылдыгына арналган эскерүү жыйынга Таластан келди. Ал бир жыл мурда 6-апрелде Таласта расмий бийликке каршы элдик толкундоолор башталганда бул жакка барган ички иштер министри Молдомуса Конгантиев баштаган куралдуу күчтөргө каршы чыккандардын алдыңкы катарында болгон.
- Ошондо жаракат алып, ооруканага жатып калганымда Таластагы туугандардын алды жети токоч салып, куран окуп көмүп койгон экен. Эл аралаган ушактарды уккан болсоңуздар керек, "Конгантиевдин артында турган баланы өлтүрүп кетиптир, мууздап кетиптир" деп. Келинчегимдин эки көзү тең көрбөй калды, өзүмдүн колум жарабайт,-дейт Нурлан.
- Бир жыл өтпөй Жакынкы Чыгыш, Түндүк Африка өлкөлөрүндө болуп жаткан авторитаризмге каршы көтөрүлүштөр Кыргызстанда 2010-жылы 7-апрелде өткөн окуялардын ролун жана маанисин ачык аныктап, биздин басып өткөн жолубузду ошол өлкөлөргө мисал катары болгонун биз азыр угуп билип жатабыз. Февраль жана март айларында мен Европа өлкөлөрүнө жана Америкага расмий сапар менен барганда алардын жетекчилери былтыркы окуяларды даана түшүнүп, дүйнөлүк азыркы процесстердин башатында турганына жогору баа берип жатышты.
“Ата Мекен” партиясынын лидери Өмүрбек Текебаев апрель окуялары Кыргызстандын элин саясий эркиндикке гана чыгарганын белгилеп, эми жаңы бийликтин алдында элге эркиндиктин дагы башка түрлөрүн алып келүү милдети турганын айтты:
- Биз элге социалдык-моралдык эркиндикти алып келишибиз керек. Биз муктаждыктан, кордуктан эркин болушубуз керек. Биз зордуктан эркин болушубуз керек.
Эскерүү жыйынга келгендер 7-апрелди бир жыл мурда болгон окуяларды эскерүү күнү, экинчилери трагедия күнү деп ар башка кабыл алып жатышты.
Апрель окуяларында курман болгондордун жана жаракат алгандардын үй-бүлөлөрүнө бүгүн Бишкекте “Жал” кичирайонунда жаңы бүткөн көп кабаттуу үйдүн ачкычтары тапшырылды. 7-апрелде Бишкекте бир жыл мурдагы кандуу окуяларды эскерүүгө арналган бир катар иш-чаралар өтмөкчү.
Биз муктаждыктан, кордуктан эркин болушубуз керек.
Бир жыл мурда Бакиевдин бийлигинин кулашына алып келген окуяларды иликтеп саясий баа берүү үчүн түзүлгөн мамлекеттик комиссия өзүнүн тыянак баасында парламенттик жана президенттик шайлоолордун жыйынтыктарын бурмалоо, авторитардык бийликтин орнотулушу жана үй-бүлөлүк урук-туугандык башкаруу, оппозиция лидерлерин туташ саясий куугунтуктоолор, тышкы саясаттагы көз будамайлоо аракеттери апрелдеги элдик каршылыктарга жана бийликтин кулашына алып келген негизги себептер болгонун белгилеген.
