Атайын кызматтын тергөө абагында отурган мурдагы президент Алмазбек Атамбаевге адвокат Замир Жоошев акыркы жолу 18-февралда жолугуп чыккан. Анда Атамбаев кан басымы төмөндөп кеткенин айтып даттанган. Адвокат белгилегендей, кан басымдын төмөндөшүнүн кесепети инсультка, инфарктка алып келиши мүмкүн.
«Ден соолугу начар. Азыркы курагында кан басымынын деңгээли 110/70 болушу керек экен. Азыркы күндө 83/60 болуп жатат. Дарыгерлердин айтымында, мындай абал инсультка, инфарктка алып келиши мүмкүн. Абакта бир күн бою Атамбаевдин кан басымын текшеришиптир. Ошондо эң төмөнү 76/60 көрсөткөн экен. Биз ошол бир күндүк мониторингдин жыйынтыгын сурап, расмий кайрылсак, бербей коюшту».
Жактоочу Жоошев Атамбаев тезинен дарыгерлердин толук текшерүүсүнөн өтүп, дарыланууга шарт түзүлүшү керек экенин кошумчалады. Бирок Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитет (УКМК) мурдагы президент Атамбаевдин абалы туруктуу жана дайыма дарыгерлердин көзөмөлүндө экенин маалымдады.
Кыйноого каршы улуттук борбордун кызматкерлери 20-февралда Атамбаевдин ден соолугун көрүп чыгышты. Мурдагы президент кан басымы азайып, эртең менен башы ооруп жатканын айткан.
Ал эми акыйкатчы Токон Мамытов анын аппаратынын кызматкерлери Атамбаевдин ден соолугуна байланыштуу абакка кирип чыгуу боюнча иштеп жатканын билдирди:
«Балдар иштеп жатышат. Алар мага келип баяндама бергенде гана маалымат айта алам. Эртеден бери балдар ошол маселе боюнча иштеп жатышат».
Атамбаевдин саламаттыгы начарлап кеткени тууралуу кабар сотто анын бөгөт чарасы каралып жаткан учурда тарады.
20-февралда Бишкек шаардык соту Атамбаевди тергөө абагында калтырды. Январда Биринчи май райондук соту мурдагы президенттин камактагы мөөнөтүн 15-мартка чейин узарткан болчу.
Бардык соттук отурумдар жабык өтүп жатат. Сотто Атамбаевдин адвокаттары менен айыптоочулар мурдагы президенттин кармалышынын мыйзамдуулугу боюнча өз жүйөлөрүн келтиришти.
Жоошевдин айтымында, 20-февралдагы соттук отурумда прокурор "Экс-президенттин макамы жөнүндөгү" мыйзам өзгөртүлүп, тийиштүү шарт түзүлгөндөн кийин гана Атамбаев кармалганын билдирген.
Бирок Жоошев Жазык-процессуалдык кодекстин 474-беренесинде «өз ишмердүүлүгүн токтоткон президент камакка алынбайт» деген жобо жокко чыгарылбаганын жүйө келтирди.
Мындан сырткары адвокат буга чейин Интернетке чыгып кеткен «Батукаев Жаныш Бакиевге алмашылмак» деген документ тергөөнүн материалдарында далил катары тиркелгенин тастыктады.
«Шектүүлөргө «Коррупция» деген айып коюлуп жатат. Бирок коррупцияга далилдер жок. Иште «Азиз Батукаевди Жаныш Бакиевге алмаштырыш үчүн атайын операция жүргүзүлгөн» дегендей версияны бекемдеген далилдер жыйналган. Бирок атайын операция жүргүзгөн деген айыптоо жок. Коррупция болгон деп туруп ага атайын операцияны далил кылып атышат. Чогултулган далилдер менен коюлган айып эки башка болуп жатат».
Бирок жактоочу Атамбаевдин Батукаев боюнча эч кандай көрсөтмө бере элек экенин кошумчалады.
Буга чейин Интернетте мурдагы вице-премьер-министр Шамил Атахановдун көрсөтмөсү деген документ тарап, анда «Батукаевди Жаныш Бакиевге алмашуу» операциясы жөнүндө айтылган. Саясатчы Феликс Кулов «алмашуу» деп айтылган версия чындыкка дал келбейт деп эсептейт. Кулов кылмыш ишинде кайсы бир шектүүнүн көрсөтмөсүн далил материал кылып көрсөтүү туура эмес экенин айтты:
«Бул реалдуу эмес. Биринчиден? бул операцияны ким аткарат? УКМКнын мындай атайын операция жүргүзүүгө мүмкүнчүлүгү жок. Эч кандай келишим жок. Эмнеге Курманбек Бакиев эмес, Жаныш Бакиев? Бакиевдер Минскиде жашашат. Мындай атайын операция эч качан болбойт».
Анткен менен айтылып жаткан версияга кошулгандар да бар. Экс-депутат Алмамбет Шыкмаматовдун пикиринде, бул версияны таптакыр жокко чыгарып салууга болбойт. Иштин материалына тиркелгенден кийин соттук териштирүү кылдат жүрүшү керек.
«Ошол кезде «алмашуу боюнча сөздөр бар экен» деп имиштер тараган. Азыр укук коргоо органдары ага баа беребиз десе, баарын сурашы керек. Аны Атамбаев жалгыз жасаган эмес да. Жөн эле бир сөз менен далил кылуу болбойт. Күбөлөр «алмашууга аракет кылганбыз» деп так далилдерди келтирсе ишенсе болот», - деди ал.
УКМКнын төрагасынын мурдагы орун басары Марат Иманкулов ошол кездеги бийликтин «алмашуу» атайын операция планы чын болсо эл аралык чоң чатакка айланмак деген ойдо. Бирок ал ошондой «соодалашууну» ишке ашыруу мүмкүн эмес экенин белгилеп, Батукаевди бошотууда "Атамбаевдин жеке кызыкчылыгы болгон" деп эсептей турганын билдирди:
«Атамбаевдердин башка максаты болгон. «Кыңыр иш кырк жылда билинет» дейт, анын максаты акыры билинет. Батукаев чыгып кеткенде эле айтып чыкканбыз. Башка мамлекеттик органдардын кандай максаты бар эле? Алар деле жоопкерчиликтен коркот. Биринчи киши «жасай бергиле, мен жооп берем» деп айтып койгон».
Тергөөдөгү жашыруун деген материалдар боюнча Ички иштер министрлиги комментарий бере албай турганын билдирген болчу. Бишкектин Биринчи май райондук соту кримтөбөл Азиз Батукаевдин түрмөдөн мыйзамсыз бошотулганы боюнча 18-февралда караган сотто мурдагы президент Алмазбек Атамбаев өзү катышкан эмес. Анткени башында сотко катышуудан Атамбаев өзү баш тарткан болсо, кийинчерээк Биринчи май райондук сотунун судьясы анын сот отурумуна катышуусуна тыюу салган. Акыркы сот отурумдарында Батукаевди абактан чыгаруу боюнча 2013-жылдагы эксперттик комиссиянын курамындагы дарыгерлер көрсөтмө берип жатышат.
Батукаев 2013-жылы «айыккыс илдетке чалдыкты» деген негизде мөөнөтүнөн мурда түрмөдөн чыккан жана атайын коштоо менен Бишкекке жеткирилип, Орусияга учуп кеткен. Ички иштер министрлиги (ИИМ) өткөн жылы бул боюнча кылмыш ишин кайра тергеп, сотко өткөрүп берген.
Ошол кездеги президент Алмазбек Атамбаев Азиз Батукаевдин түрмөдөн мыйзамсыз бошотулганына байланыштуу жана бир катар беренелер менен айыпталууда.
Эскертүү!
«Азаттыктын» материалдарына пикир калтырууда төмөнкү эрежелерди так сактоону өтүнөбүз: кайсы бир саясий партияга, топко үгүттөгөн, же каралаган, бир нече жолу кайталап жиберилген, адамдын беделине шек келтирген, келекелеген, кордогон, коркутуп-үркүткөн, басмырлаган жана жек көрүүнү козуткан пикирлер жарыяланбайт. Эрежени сактабай жазылган пикирлер сайтка чыкпайт. Модератор пикирлерди жарыялоо же андан баш тартуу укугун өзүнө калтырат.
