Баш калаада экономикалык эрежелер жумшартылганы менен санитардык талаптарды аткарбаган 680 ишкана аныкталган. Адистер мындай көрүнүш өлкөдө вирустун жайылышынын экинчи толкунуна алып келерин эскертишүүдө.
25-майдан тартып Бишкекте кийим-кече сатуучу базарлар, жайкы кафелер жана ресторандар, театрлар, музейлер, галереялар менен катар коомдук транспорт ишке кирип, шаар тургундары жумушка чыга баштады.
Бишкек шаарынын тургуну Самара Жайнакова карантинден кийин алгачкы жолу ишке чыгып, коомдук транспортко түшкөн. Ал өз ден соолугуна санааркап жатканын айтты:
«Мен эки айдан бери бүгүн жумушка чыктым. Атайын троллейбуска түштүм. Анткени троллейбуста аралыкты сактасаң болот. Троллейбуста эл аз экен, бирок беткапсыз жүргөндөр көп. Ошондуктан мен өзүмдүн коопсуздугум үчүн беткап, көз айнек тагынып, мээлей кийип алдым. Маршруткаларга түшкүм келбейт. Алар акча табыш үчүн «аз киши сал» дегенге карабайт. Баарын сала беришет. Бүгүн көчөдө эл аз экен. Эртең кайра эле маршруткалар мурдагыдай тыгып киши сала башташат».
Бишкек мэриясынын басма сөз кызматы билдиргендей, бүгүн 110 троллейбус жана 112 автобус, ал эми маршруттук кичи автобустардын 50% жакыны - болжол менен 800-900 даанасы жолго чыкты.
Буга чейин Бишкек шаарынын мэри Азиз Суракматов бардык ишканалардын, өзгөчө базарлардын, соода борборлорунун, транспорттук уюмдардын, спорт залдардын жетекчилерине кайрылган. Ал мындан ары COVID-19 вирусу жайылган ишкана, мекеме жана башка уюмдун жетекчиси жоопкерчиликке тартыларын эскерткен:
«Жүргүнчүлөрдү ташууда айдоочулар беткап тагынып, мээлей кийип, кире беришке колду тазалаган антисептик орнотуп, ар бир каттамдан кийин унаасынын ичин дезинфекциялашы керек. Жүргүнчүлөрдү аралыкты сактап гана ташуу зарыл. Кафе-ресторандарда орундуктар 50 кишиден ашпашы керек. Кире бериште адамдын дене табын өлчөгөн аппараттар орнотулуп, ар бир администрация мекемесине ким келип кеткенин так документтеши керек. Ал документ төрт жума сакталышы абзел. Ар бир мекеме атайын дезинфекциялоочу каражаттарды колдонуу менен имараттын ичин тазалап, абаны дезинфекциялап, персоналды жеке коргонуучу каражаттар менен камсыз кылууга тийиш. Ар кандай той-аштарды, эскерүүлөрдү, негизсиз топтошуп, чогулууну токтото турушуңуздарды өтүнөм. Себеби бул оорунун тез жайылышына өбөлгө болот».
Калаа башчысы Бишкекте коронавирустун жайылуу коркунучу көп экенин да эске салды.
Жеке ишкер Искендер Ырсалиев эки айлык тыныгуудан кийин кафесин ачканга даярданууда. Ишкер мэрия берген бардык көрсөтмөлөр аткарылганын, тамактануучу жайдагы видео көзөмөлдөгү видеолор бир айга чейин сакталарын айтып отурду:
«Биз кафенин жайкы террасасына төрт стол койдук. Санитардык эреже боюнча ар биринин аралыгы бир жарым метр. Андан сырткары кол жуучу жайды көбөйтүп, коноктор үчүн антисептиктерди даярдадык. Азыр кафенин ичин жууп-тазалап жатабыз. Келген конокторго да өздүк гигиенаны сактоо боюнча эрежелерди түшүндүрүп турабыз. Эки айдан бери иштебей, бир топ чыгымга учурадык. Азыр ишибиздин башталганына сүйүнүп турабыз».
Ал арада Коронавируска каршы республикалык ыкчам штаб коронавирустун жайылышына жол бербөө боюнча санитардык талаптарды аткарбаган ишканаларга 900 миң сомдон ашык суммага айып салган. Ыкчам штаб өзгөчө абал алынгандан кийин ишин жандандырган 6891 ишкананы текшерип, 680 ишкананын ээсине жалпы суммасы 977 миң сомдук айып салып, 2710 ишканага жазуу түрүндө, тогуз мекемеге оозеки эскертүү берген.
Адистер коомдук жайларда санитардык ченемдер бузула берсе, вирустун экинчи толкуну пайда болорун, кыргыз медицинасы аны көтөрө албай турганын эскертишүүдө.
Далилдөөчү медицина боюнча адис Бермет Барыктабасова мындай учурда мекеме-ишканалардын жетекчилери жоопкерчиликтүү мамиле кылып, жумушчуларын коргонуучу каражаттар менен камсыз кылышы зарыл экенин айтты. Андан сырткары коомдук жайда жүргөн ар бир адам ден соолугу үчүн өзү жоопкерчилик алышы керек деп эсептейт.
«Карантинди жеңилдеткен менен көзөмөлдү колдон чыгарбаш керек, - деди ал. - Өкмөт катаал чараларды көрдү. Айрым чаралар өтө эле катаал болчу. Эми ушунча аракеттен кийин карантин чараларын дароо эле жеңилдетип салган болбойт. Айрым эрежелер иштеп турушу керек. Бош турган имараттарды эле дезинфекциялай бербей, эл көп жүргөн жерлерди да бат-бат дезинфекция кылуу зарыл. Өкмөт мекеме-ишканаларга ар бир жумушчусу үчүн жооптуу экенин жеткиликтүү түшүндүрүшү керек. Вирус жугузуп алгандардын көпчүлүгү белгилери жок жүрө берет. Алар азыр вирус таратуучулар болуп саналат. Ошондуктан ар бир адам көчөгө чыгарда ушуну эске тутуп, эл топтошкон жерге барбашы керек. Өкмөт азыр көчөгө чыккандардын баарын вирустан коргоп кала албайт. Ар бир адам өзү үчүн, жакындары үчүн жоопкерчиликтүү мамиле кылышы зарыл. Эгер адамдар кайдыгер мамиле кылып, көчөгө чыгып вирус жугузуп алса, бул алардын тандоосу».
Коронавирус пандемиясына байланыштуу Кыргызстанда 22-марттан тартып өзгөчө кырдаал киргизилген. Оору көп катталган айрым аймактарда 25-марттан 11-майга чейин өзгөчө абал жарыяланган. Азык-түлүк өндүргөн, саткан ишканалардан, дарыканалардан тышкары бардык ишкана-мекемелер убактылуу ишин токтоткон болчу. Бул эреже 11-майдан тартып токтоду, бирок өзгөчө кырдаал режими күчүндө турат.
25-майга карата Кыргызстанда 1433 адамдан коронавирус табылды. Вирус жуккандардын эң көбү Бишкекте – 401 адам. Жалпы республика боюнча 16 киши каза болсо, алардын бешөө Бишкек шаарынын тургундары.
Этияттыкты унуткан эл
Эскертүү!
«Азаттыктын» материалдарына пикир калтырууда төмөнкү эрежелерди так сактоону өтүнөбүз: кайсы бир саясий партияга, топко үгүттөгөн, же каралаган, бир нече жолу кайталап жиберилген, адамдын беделине шек келтирген, келекелеген, кордогон, коркутуп-үркүткөн, басмырлаган жана жек көрүүнү козуткан пикирлер жарыяланбайт. Эрежени сактабай жазылган пикирлер сайтка чыкпайт. Модератор пикирлерди жарыялоо же андан баш тартуу укугун өзүнө калтырат.
