Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
5-Ноябрь, 2024-жыл, шейшемби, Бишкек убактысы 16:38

Экологдор министрди иштен кетирди


Франсуа де Рюжи аялы Северин Серват экөө.
Франсуа де Рюжи аялы Северин Серват экөө.

Францияда экология министри, президенттин партиялашы Франсуа де Рюжи өз ыктыяры менен кызматтан кетти.

45 жаштагы салмактуу саясатчынын беделине парламентти башкарып турган учурдагы чыгымдары сокку урду. Журналисттер де Рюжи кымбат баага сый тамак уюштурганын иликтеп чыгышкан.

Экологияны аяр сактоого үндөп жүргөн жарандар журналисттик иликтөө жарыялангандан көп өтпөй нааразылык акциясын өткөрүштү. Алар 90-жылдары экоактивист катары өздөрүнүн катарында эле жүргөн, анан саясатка келген Франсуа де Рюжини уяткарып, талап да коюшту. Буга де Рюжи француз парламентинин төмөнкү палатасынын төрагасы кезинде мамлекет эсебинен кетирген чыгымдары тууралуу иликтөө негиз берди.

«Шайлоочулардын жана элдин атынан иш жүргүзүп жатканда сакталышы керек болгон этикалык эрежелер бар. Ушул учурда ал эрежелерди сактаган жок. Чынында эми ага өкмөттө орун жок», - деген эле экоактивисттердин бири Моника Жонсон.

«Медиапарт» интернет-порталы де Рюжи Улуттук жыйынды башкарып турганда дүйүмгө толо сый тамак уюштурганын жазып чыккан. Анда дасторконго деңиз азыктарынын чүйгүнү, маселен лобстер коюлганы айтылат.

Андан тышкары бөтөлкөсү 500 евро турган шарап жана шампан коюлганы да баса көрсөтүлгөн. Бул шаан-шөкөттү спикердин журналист аялы уюштуруп, мамлекеттик кызматка же саясатка тиешеси жок адамдар, негизинен алардын достору чакырылганы чоң нааразылык жаратты.

Интернеттеги социалдык тармактарда да «өзү экология министри болуп туруп деңиз жаныбарларын дасторконго коебу» деген өңдүү сын жаады. Жергиликтүү телеканалдардын бириндеги маегинде Франсуа де Рюжи деңиз азыктарын, анын ичинде лобстерди түк жебей турганын ашкерелеп да жиберди:

«Ал мага жакпайт, андайды жебейм. Моллюскаларды көргүм жок. Мага Улуттук жыйында иштеген бирөө сыпаагерлик менен кат жөнөтүптүр. Анда «бизде сиздин тамак-ашка аллергияңыз тууралуу тизме бар. Анын биринчи сабында деңиз жаныбарлары, анан да аялыңыз бар» деп турат. Анан эми мени лобстер жегендердин катарына кошуп атышыптыр. Мен устрицаны жаман көрөм, шампан ичпейм. Икраны көргүм жок».

Де Рюжи - президент Макрондун «Алга, Республика» партиясынын мүчөсү.
Де Рюжи - президент Макрондун «Алга, Республика» партиясынын мүчөсү.

Министр өзүнө коюлган дооматтарды ушак катары көрүп, четке каккан. Адегенде кызматтан кетүүгө такыр себеп жок экенин, өзүн премьер-министр да, президент да колдоп жатышканын билдирген. Ал түгүл «президент Макрон «багынба» деди» деп кошумчалаган.

Айтмакчы, «Mediapart» мындан тышкары де Рюже өкмөттүк батирин оңдотуш үчүн салык төлөөчү элдин эсебинен 63 миң евро сарптаганын да кошо жазган. Коомчулук аны «салык төлөөчүлөрдүн акчасын асманга сапырган» деп күнөөлөдү.

Ошентип бир жума өтпөй де Рюжи «медиадагы чабуулдун курмандыгы болгонун» белгилеп, кызматтан кетүүгө аргасыз болду.

«Өкмөт бул чечимди колдойт жана жогору баалайт. Анткени ал өзүнүн көйгөйлөрү менен өкмөткө көө сүрткүсү келбеди. Ошондой эле айтылган дооматтарга жооп берүүгө толук мүмкүнчүлүк алууну чечти. Албетте, биз үлгү болууга милдеттүүбүз. Анткени жоопкерчиликтүү кызматта турганда, француздардын атынан сүйлөп, салыгынын эсебинен иштеп атканда сактыкты айтпаганда да сергек болушубуз керек», – деди өкмөттүн расмий өкүлү Сибет Ндиайе.

Өкмөт өкүлү Улуттук жыйындын төрагасы катары мамлекетти таанытууда француз ашканасы менен винолорунун эң жогорку сапатын сактоо мыйзам ченемдүүлүк экенин да баса белгилейт. Бирок «Сый дасторкон кимге жана кандай шартта жайылышы керек?» деп да суроо салат.

Францияда сары желетке кийгендердин нааразылык акциялары токтой элек.
Францияда сары желетке кийгендердин нааразылык акциялары токтой элек.

Негизи эле өткөн жылдын ноябрынан бери Францияда «сары желеткечендердин кыймылы» деп аталган, адегенде бензиндин кымбатташына каршы чыккан жарандардын нааразылык акциялары өтүп келет. Алар бара-бара социалдык теңсиздикке нааразылык билдирип, Эммануэл Макронду «байлардын президенти» деп сындап, анын кызматтан кетишин талап кылып келатышат. Де Рюжиге байланыштуу чыр бул кырдаалды курчутту.

Франция - дүйнөдөгү абдан бакубат мамлекеттердин бири. Ошентсе да бул өлкөдөгү аткаминерлердин ысырапкоругу же мамлекеттик кызматка үй-бүлөсүн аралаштырып жибермейи катуу сынга алынат. Бир эле мисал. 2017-жылкы президенттик шайлоонун алдындагы сурамжылоодо Франсуа Фийон алдыда келаткан. Ал депутат кезинде аялы менен балдарын жардамчы катары жаздырып, парламенттен акча алып жүргөнү билинип, чоң чыр чыккан. Фийон шайлоонун биринчи турунда эле утулган.

«Азаттыктын» материалдарына пикир калтырууда төмөнкү эрежелерди так сактоону өтүнөбүз: адамдын беделине шек келтирген, келекелеген, кордогон, коркутуп-үркүткөн, басмырлаган жана жек көрүүнү козуткан пикирлерди жазууга болбойт. Эрежени сактабай жазылган пикирлер жарыяланбайт.

XS
SM
MD
LG