Тажикстандын бийлиги 28-29-30-апрель күндөрү кыргыз-тажик чек арасында болгон куралдуу жаңжалда көз жумган жарандарынын расмий санын жарыялады. Бул тууралуу «Азаттыктын» тажик кызматы жазды.
Согд облусунун басма сөз кызматы тараткан маалыматка ылайык, кагылышта 19 адам каза болуп, 87 киши жарадар болгон. Ошондой эле жергиликтүү бийлик набыт болгондордун үй-бүлөлөрүнө жалпы суммасы 700 миң сомони же 5 млн. 200 миң сомдук материалдык жардам көрсөтүлгөнүн билдирди.
Жалпысынан өкмөт каза тапкандардын жана жарадарлардын жакындарына жардам катары үч миллион сомони бөлгөн.
28-30-апрелде жана 1-майда кыргыз-тажик чек арасында болгон куралдуу жаңжалда 36 кыргызстандык курман болуп, 180ден ашууну жараат алды.
Тажикстандын "Ховар" улуттук жаңылыктар агенттиги чек араны делимитациялоо жана демаркациялоо боюнча кыргыз-тажик өкмөттүк делегацияларынын 1-2-майдагы жолугушуусунан кийинки биргелешкен билдирүүсүн жарыялады.
Ага ылайык, тараптар Тажикстандын Кожалы (Хожаи Аъло) айылы менен Ворух анклавын байланыштырган айланма жолду биргелешип курууну макулдашты. Капчыгай айылынын чыгыш тарабы аркылуу өтөөрү айтылган автожолду тажик тарап колдонот жана анын абалын карап туруу милдетин өзүнө алат.
"Ховардын" маалыматына ылайык, мындай чечим Тажикстандын жарандарынын жана алардын автоунааларынын тоскоолдуксуз кыймылын камсыз кылуу үчүн кабыл алынган. Бул жолдун курулушу Кыргызстан менен Тажикстандын мамлекеттик чек арасынын тактоо иштери жыйынтыкталганга чейин башталышы керек.
"Автожолдун макамы эки өлкөнүн өзүнчө мамлекеттик макулдашуусу менен аныкталат. Автожолдун курулушун тез баштоо үчүн топографиялык жумушчу топторго 2021-жылдын 1-июнуна чейин Баткен району пайдаланган жер тилкелеринде изилдөө иштерин долбоорлоо уюмдары менен биргелешип жүргүзүү тапшырмасы берилди", - деп айтылат тажик тараптын расмий маалыматында.
Ошондой эле тараптар Ворухтун чегин тактоо ишине дал ушул «Кожалы (Хожаи Аъло) - Ворух» жолунун курулушу бүткөндөн кийин киришүүнү макулдашкан.
Кыргызстандын бийлиги Тажикстандын бул расмий билдирүүсү жана "Кожалы-Ворух" жолун куруу макулдашуусу тууралуу маалымат бере элек. 2-майда Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитеттин төрагасы, чек араны тактоо боюнча комиссияны жетектеген Камчыбек Ташиев Баткендин Максат айылында жергиликтүү эл менен жолугушканда 9-майга чейин кыргыз-тажик чек ара тилкесиндеги 112 чакырымды чийип, тактап чыгуу тапшырмасы берилгенин билдирген.
Тажикстандын "Ховар" агенттиги жазгандай, эки тарап №43 - №61, №135 - №141 чек ара чекиттеринин долбоордук тилкесин чийип чыгууну, ал үчүн 1924-1927-жылдардагы улуттук-аймактык чек бөлүүнүн, 1989-жылдагы паритеттик комиссиянын документтерин колдонууну макулдашкан.
Ошондой эле эки өлкөнүн топографиялык жумушчу топторуна 5-майдан 9-майга чейин жогорудагы чек ара тилкелерин тактап, жазуу тапшырмасы берилген. Муну менен кошо жумушчу топтор 17-майга чейин Кыргызстандын Лейлек районунун Максат, Кулунду, Баткен районунун Көк-Таш, Көк-Терек, Ак-Сай айылдарындагы жана Тажикстандын Овчи Калача, Чорку, Сомониён, Ходжаи Аъло аймактарындагы участоктордо топографиялык иштерди башташы керек.
Кыргызстан менен Тажикстандын чек арасынын узундугу 970 чакырымды түзөт. Анын 519 чакырымы такталган, калганы талаштуу жер тилкеси болуп саналат.
28-30-апрелде жана 1-майда кыргыз-тажик чегинде чыккан соңку жаңжалдан Кыргызстандын 36 жараны курман болду. Тажик бийлиги Исфара районунун 10 тургуну каза тапканын ырастады. "Озоди" радиосу жаңжалда мерт болгон тажик жарандарынын саны 20га жеткенин билдирүүдө.
Тажикстандын бийлиги кыргыз-тажик чек арасындагы соңку жаңжалда Исфара районунун 10 жайкын тургуну мерт болгонун ырастады.
Курман болгондордун тизмеси 5-майда жарыяланды. Буга чейин бийлик курмандыктар тууралуу расмий маалымат бербей жаткан.
Кыргызстан менен чектеш Согд облусунун бийлиги шаршемби күнү билдиргендей, Исфаранын жаңжалда каза тапкан тургундарынын үй-бүлөлөрүнө 70 миң сомонилик (6,2 миң доллар) материалдык жардам көрсөтүлөт.
5-майда облустун губернатору Раджаббой Ахмадзода жаңжалда каза тапкандардын үй-бүлөлөрү менен жолугуп, алардын балдары мамлекеттик колдоого алынарын айтты.
“Озоди” радиосу чек ара чатагында каза болгондордун толук тизмеси белгисиз экенин жазды. Радионун кабарчылары 28-30-апрелде жана 1-майда болгон окуяларда Тажикстандын 20 жараны мерт болгону, алардын кеминде жарымы аскер кызматкерлери экени аныкталганын билдиришүүдө.
Куралдуу жаңжалда Кыргызстандын 36 жараны курман болуп, 180ден ашууну жараат алган. Алардын арасында үч аскер кызматкери жана Лейлектин Интернационал айылынын 12 жаштагы тургуну Мадина Рахматжанова да бар.
Президент Садыр Жапаров 5-майда “Баткен облусунун чек арадагы айылдарын калыбына келтирүү жана өнүктүрүү боюнча биринчи кезектеги чаралар жөнүндөгү” жарлыкка кол койду.
Ага ылайык, бул максатта премьер-министр төрагалык кылган мамлекеттик комиссия түзөлөт жана аталган облуста президенттин атайын өкүлү дайындалат.
“Комиссиянын чечимдеринин аткарылышын камсыз кылуу, мамлекеттик органдардын ишин координациялоо, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары менен өз ара аракеттенүү жана жергиликтүү элге жардам көрсөтүү президенттин атайын өкүлүнүн негизги милдеттери болуп эсептелет деп белгиленсин”, - деп жазылган жарлыкта.
Документке ылайык, өкмөткө, Улуттук банкка чек ара жаңжалынан жабыркаган аймакка, жарандарга ар тараптан жардам берүүнүн жол-жобосун, тартибин иштеп чыгуу, долбоорлорду, программаларды даярдоо тапшырылды.