Өзбекстандын Самаркан шаарындагы “Борбор Азия+АКШ” жолугушуусуна АКШ, Кыргызстан, Казакстан, Өзбекстан, Түркмөнстан жана Тажикстандын тышкы иштер министрлери катышты.
Анда коопсуздук, соода-энергетикалык, экология, билим берүү багыттарындагы кызматташтыктар талкууланган.
Биргелешип кабыл алынган документте “Кошмо Штаттар Борбор Азия мамлекеттеринин эгемендүүлүгүн, аймактык бүтүндүгүн жана көз карандысыздыгын колдоору" белгиленген. Жон Керри Борбор Азия мамлекеттери менен кызматташууну кеңейтүүгө Кошмо Штаттар кызыкдар экенин айтып, регионго жардам берүүнүн жаңы программасын жарыялады.
"Демократиялык башкаруудагы прогресс биз сөз кылган ар бир тармакта илгерилөөгө өбөк болооруна шек санабашыбыз керек" деп айтты Керри.
Ал ар бир өлкө башка бир мамлекеттер менен мамиле түзүүгө укуктуу экенин жана бул анын тандоосу болоорун белгиледи. Ошондой эле мамлекеттик катчы Борбор Азия өлкөлөрү тышкы басымдан жана коркутуудан эркин болушу керектигин кошумчалады.
Жон Керрини Самарканда өзбек президенти Ислам Каримов кабыл алды:
- Сиздин бүгүн Өзбекстанга келүүгө убакыт тапканыңыз биз үчүн сыймык,- деп айтты Каримов.
Жон Керри менен Ислам Каримовдун жолугушуусунда негизинен коопсуздук, Ооганстандагы кырдаал, “Ислам мамлекетинен”, экстремисттик топтордон келип жаткан коркунучтар талкууланды. Жолугушуу учурунда адам укуктары боюнча суроо берүүгө аракет жасаган журналисттер коопсуздук кызматтары тарабынан сыртка чыгарылды.
Жогорку Кеңештин мурдагы депутаты, коомдук ишмер Равшан Жээнбеков АКШ менен Борбор Азия мамлекеттеринин кызматташтыгынын зарылчылыгына мындайча токтолду.
- Борбор Азия дүйнөдөгү чоң мамлекеттерди кызыктырган региондордун бири болуп эсептелет. Борбор Азияда чыр-чатактар чыгып кетүү тобокелчилиги да аябагандай жогору. Муну атайын кызматтар, журналисттер, анализ жасаган уюмдар-баары акыркы кезде айта баштады. Өзгөчө Сирия, Ирак жана Ооганстандагы окуялардан кийин ал коркунучтардын Борбор Азияга өтүүсү аябагандай жогору. Ошондуктан бул коопсуздук маселесин чечүүдө АКШ, Батыш жана башка көрүнүктүү мамлекеттер менен кызматташуубуз өтө маанилүү болуп эсептелет. Бул маселелерди чечүүдө Американын ролу абдан жогору экенин биз танбашыбыз керек. Мен адис, саясатчы катары айтсам, эгер кандайдыр бир кыйын абал боло турган болсо, алар бизге жардам берерине толук көзүм жетет.
Жон Керри Борбор Азияга жасаган визит 31-октябрда Кыргызстандан башталган. Ал бүгүн Казакстанда иш сапары менен жүрөт.
