6-июлда түшкө жакын Казакстанда расмий каттоодон өтпөгөн "Демокартиялык партиянын" тарапташтары Спорт ордосунун алдына митингге чыгышты.
Ал жерге оппозициячыл активист Жанболат Мамай баштаган элүүдөй киши жана ЖМК өкүлдөрү келишти. Мамай Спорт ордосунун жанындагы аялдамада туруп, Казакстандагы кымбатчылык жана жашоо-шарттын начарлашына казак бийлигиндеги Кытайдын таасири себеп болуп жатканын айтты.
"Казакстанда курула турган 56 кытай заводу Троян атына окшош. Булар Казакстанга экономикалык жана демографиялык коркунуч туудурат. Канча жарандарыбыз уурулуктун жана коррупциянын айынан жакырчылыкта жашап жатат? 2,5 миллион кишинин үйү жок. Тарыхтын таштанды челегине Назарбаевдин эстеликтерин эмес, анын кудуретин ыргыта турган мезгил келди", - деди Жанболат Мамай.
Анын Нурсултан Назарбаевдин атын атаганынын жөнү бар. Анткени 6-июлда 81 жашка толгон Нурсултан Назарбаев өзү быйылкы туулган күнү юбилейлик дата болбогондуктан өзгөчө шаан-шөкөт менен белгилебей турганын билдирген. Бирок ага карабастан Казакстандын бир катар шаарларында анын урматына жаңы эстеликтер ачылды.
Шейшембиде Нур-Султан шаарында мэриянын алдында Нурсултан Назарбаевге тургузулган эстеликти азыркы президент Касым-Жомарт Токаев өзү ачты. Ал эстеликти ачуу аземинде Казакстандын бүгүнкү жетишкендиктеринин бардыгы биринчи президент Нурсултан Назарбаевдин эмгеги экенин белгиледи.
Ал эми ошол эле күнү митингге чыккан казакстандыктар болсо "Баалар асманга көтөрүлдү, эмне үчүн киреше өспөйт? Назарбаев кет!", "Баалар кымбат, өкмөт отставкага кетиши керек!" жана башка плакаттарды кармап кыйкырып турушту.
Көп өтпөй митингчилерге жергиликтүү акимчиликтин өкүлү келип, бул жыйын "мыйзамсыз" экенин билдирген. Чогулгандар буга нааразы болуп, активист Жанболат Мамай аларды митингдин ордуна жөө жүрүш өткөрүүгө чакырган.
Бирок алардын көпчүлүгүнө бөгөт коюу үчүн казак полициясы "кеттлинг" ыкмасын колдонуп, жыйындын 100дөй катышуучусун чар тарабынан тороп, плакаттарын тартып алышты.
Полициянын курчоосунда калгандардын айрымдары тебелендиде жараат алганын билдиришти. Тез жардам кызматкерлери жабыркагандарга медициналык жардам көрсөтүштү.
Митингге келген активист Абзал Достияров премьер-министр Аскар Маминдин өкмөтүн сынга алып, "саясий жоопкерчилик Назарбаев менен Токаевге жүктөлгөн" деп билдирди.
Активист Айгерим Тлеужан болсо "Назарбаев системасынын жемкорлугунан улам Казакстан Кытайдын колониясына айланып баратат. Эгер ушундай улана берсе, биз алардын провинцияларынын бири болуп калабыз. Өлкөдө Кытайсыз эле завод жана ишкана ачсак болот" деди.
Ошондой эле, 6-июлда бийликке каршы дагы бир нааразылык акциясына чыгууга чакырыктар болгон. Аны бозгундагы саясатчы Мухтар Аблязов уюштурган.
6-июль күнү кечинде Мухтар Аблязов "акыркы 30 жыл" урааны астында демонстрация өткөрүп, элди "өлкөдөгү абсурд саясий жана экономикалык кырдаалды шылдыңдоого" үндөгөн. Расмий Нур-Султан Мухтар Аблязов жетектеген “Казакстандын демократиялык тандоосу” кыймылынын ишине өлкөдө тыюу салган. Казак бийлиги бул уюмдун айрым мүчөлөрүн куугунтукка алып, сот жообуна тарткан.
Анткен менен Европарламент быйыл 11-февралда Казакстандагы адам укуктарынын абалы боюнча резолюция кабыл алган. Анда Казакстанда саясий негиздеги иштерди кыскартып, оппозиция өкүлдөрүнө карата куугунтуктарды токтотуу чакырыгы камтылган. Бирок расмий Нур-Султан өзүнө коюлган айыптарды четке кагууда.
Ал ортодо оппозициячыл активисттердин айтымында, быйыл 6-июлдун алдында Казакстандын ар кайсы аймактарында активисттер камакка алынып, саясий куугунтук күч алган. Жергиликтүү укук коргоочулар Нур-Султан, Алматы, Орол жана Чымкент шаарларында ондогон активисттер камакка алынып, айып пул салынганын билдиришкен.
