“Агым” гезитине коомдук ишмер Эсенгул Өмүралиев президент К. Бакиев жар салган курултай жөнүндө ой бөлүшкөн. Эсенгул мырза мурдагыдай эле курултайга келген делегаттар дүжүр адамдардан же бийликтин көзүн карагандардан шайланса өз максатына жетпестигин айткан.
“Чек ара качан чеке жылытат?” Гезит “туруктуу Ата Мекени жок эл – эл боло албастыгын” эскертүү менен Кыргыз өкмөтүнүн делимитация жана демаркация боюнча делегациясынын башчысы Саламат Аламановдун маегин жарыялаган.
Өзбек-кыргыз чек араларында 60ка жакын жер бар экенине, 60 талаш жер чечилген күнү 60 Үзөнгү пайда болоруна, кыргыз тарап катуу туруп, өз позициясынан жанбай келаткандыгы үчүн чек ара маселеси чечилбей жатканын кеп кылган.
Оштун Ноокениндеги Телман айлынын айыл башчысы Камал Өсөров учурда чек арада килейген аңгектер казылганына, чек ара маселеси кышында тынчый түшүп, жаздан баштап кайрадан баш ооруга айлана баштарына, учурда өзбек чек арачылары өз жарандарын Кыргызстанга өткөрбөй, өтүп кеткендерин аябай кордошоруна, чек ара маселеси эртерээк чечилсе эки өлкөгө тең жакшы болмогуна токтолгон.
Гезит аталган макаласын ТИМге кайрылып ырыстуу жооп алалбаганын, демек чек ара маселесинин жакын арада чеке жылытарлык жылышка ээ болоруна ишенүү эрте экендигине басым жасоо менен жыйынтыктаган.
“Кыргыз руху” гезити “Бакиевди бийликке алып келгендер оор абалга түшүп атышат” деген ат менен академик Абдыганы Эркебаевдин интервьюсун окурмандарга тартуу кылды. Башмыйзамды өзгөртүүгө жасалган аракеттерди айыптаган академик ал тургай укуктук жактан тажрыйбасы жок, жаш деген КМШ өлкөлөрүнүн эч биринин Конституциясында Президенттик кеңешме деген орган жоктугун, демек Бакиев сунуш кылып аткан вариантты бийик даражалуу кызмат орунуна жоопкерсиздик менен жасалып жаткан мамиле деп түшүнсө болорун белгилеген. Кокус күтүүсүз кырдаал болуп калса же мөөнөтүнөн эрте кетсе өз кишисин коюп калуу аракети болуп атканын, Бакиев өзүнө жана өзүнүн кийинкисине ишенбөөчүлүк жаратып атканын кошумчалаган.
Генерал Исаков Кыргызстан үчүн чындап күйгөн, пейили, адамгерчилиги таза адам экенин белгилеген Абдыганы Эркебаев: “2005-жылы Бакиев менен колоннанын башында жетелешип келгендердин далайы камалганын, далайлар алыста качып жүргөнүн, алардын кайгы-муңу, ызасы акыры Кудайга жетерин, кымбатчылык, күнөөсүз адамдарга айып тагуу кошул-ташыл болсо Кыргызстандын калкы соңку чыңалууга жетерин эскертет.
Ынтымак курултайы тууралуу пикирин Абдыганы Эркебаев, бул да болсо элдин көңүлүн убактылуу алдаш үчүн жасалып жаткан иш катары баалады.
“Кыргыз туусу” гезити “Өткөндүн өрнөгүн, учур жоопкерчилигин сезип, келечекке ишенимдүү карасак” деген аталыш алдында өтүп келаткан талкуунун кортунду бөлүгүн жарыялады. Анда уруучулук жана улуттук маселелер тууралуу карама-каршы ой-пикирлерге орун берилген.
“Сүйүнчү! Тоголок Молдонун санжырасы тууралуу китебим чыкты!” Немис элинин белгилүү Чыгыш таануучусу Гундула Салк айымдын жаңы илимий монографиясы жарык көргөнүн, китеп кыргыздын айтылуу жазма акыны жана санжырачысы Байымбет Абдрахман уулунун санжыра мурасын иликтөөгө арналган эмгек экенин Прагадан тарых илимдеринин доктору Тынчтыкбек Чоротегин сүйүнчүлөгөн.
Ушул эле сандан “Көрнөк-жарнакты кыргызчалагандан тил өнүгүп кетпейт”, “Кыңырдын баарын кыргызчылыктан издөөгө болбойт”, “Рысбайдын үйү кароосуз калды” деген макалаларды, мындан бөлөк дагы ар түркүн темадагы материалдарды окууга болот.
“Пресс kg” гезити гезиттин башкы редактору Абдувахаб Мониевдин президент Курманбек Бакиевге ачык катын жарыялады. Кат: “Чын. ХХI кылымдын суусун ичкен Кыргызстан “орто кылымдык” Кокон хандыгынын кейпин кийгени калды” деп аталат. Каттан үзүндү келтирели: “Көпчүлүк кыргызстандыктардын жана чет элдик эксперттердин берген баалары менен талдоолоруна караганда Кыргызстан сиз башкарган мезгил ичинде артка карай “өнүгүп”, бардык көрсөткүчтөр боюнча төмөнгө түшкөн. Сиз түзгөн бийлик системасын жана ошол система жүргүзүп жаткан саясатты мындан дээрлик 140-150 жыл мурдагы Кокон хандыгы менен салыштырышууда. Ооба, Кокон өлкөсүн да дал сиздин үй-бүлө, үйбүлөлүк клан сыяктуу бир эле үй-бүлө башкарган.
Урматтуу президент! Иниңиз менен уулуңуз өз ара таасир, бийлик, байлык талашып атаандашып келаткансыйт. Сиз кабардар эмессизби? Андай болсо маалымдай кетели, иниңиз Жаныш Бакиев менен уулуңуз Максим Бакиев так талаш компаниясын кадимкидей баштап, калк ичинде үгүт иштерин жүргүзө баштаганына кыйла болду. Оштуктардын билдиргенине караганда уулуңуздун орунбасары Учкун Ташбаев кечээ жакында Ош шаарына барып, тар чөйрөдөгү жыйында: “Буюрса, Максим Бакиевди президент кылабыз” деген маанидеги сөз айтыптыр. Ал эми мамлекеттик күзөт кызматынын жетекчиси болгон иниңиз өткөндө өз классташтарын чогултуп коноктогон экен, ошол жерде Акаев мезгилинен берки белгилүү амалпараз Иманкадыр Ырсалиев: “Силер кандай бактылуусуңар?! Жаныш Салиевичке башкалар пулун көтөрүп кире албай жүрсө, силер тамашалап олтурасыңар. Мына эми Жаныш Салиевич президент болот” деп айтыптыр деп мисалдаган автор: “Конституциялык Сот мурун Акаевдин үй-бүлөсүнүн айткандарын жасап келсе азыр сиздин үй-бүлөнүн буйругун аткарууда” деп жазып чыкты.
“Форум” гезити жаңы санын Жылдыз Мусабекованын “Бардык байлык бийликтегилерге!” деген аталыштагы макаласы менен ачты. Өлкөдөгү акыркы окуяларды, Павлюктун өлүмүн, кичүү Бакиевдин Кытайга сапарын, курулуп-курулбай келаткан Камбар Ата ГЭСтерин, Князевдин Максимдин Орусиядагы ишканалары тууралуу билдирүүсүн кеп кылган журналист жакында боло турган Курултайга токтолот. “Кокус өлкөнү ким башкарат?” маселесине баш оорутуп олтурбай эле “саясый бюро мүчөлөрү же үй-бүлөнүн жакындары чечет” деп койсо эч ким деле каршы болбойт эле, бийлик азыр жок машинага техпаспорт жасоо менен алек” деп жазды.
Ушул эле санда Рысекелди Момбековдун “60 тыйынга араанын ачкан ким?” деген, Эртабылды Аттокуровдун “Бийлик элин тоносо, кимге даттанат?...”, “Күйгөн “жашыл жарыктын” сыры” деген ж.б. макалаларды окурмандарга сунуштады.
“Назар” гезити “Мурас эмес, Мурас+кер жылыбы?” деген суроо коюп, бүгүнкү санын Улуу Лениндин: “Өзүнүн кул экенин билип туруп, ага күрөшпөгөн адам - чыныгы кул” деп аталган улуу сөзүн шилтеме кылып, ага “Кул” аттуу ой толгоону кошо жарыялады.
Ошондой эле бул санда: “Адилетсиз бийликке генералды тебелетпейли! Биз сиздей уулубуз менен сыймыктанабыз! Ошондуктан алайлык жигиттер, кыздар, башыбызды бийик көтөрүп, чөгүп калбай, генералдын адилеттиги үчүн күрөшөлү” деген сөздөр менен Орусиянын ар кайсыл жеринде жашап жүргөн алайлык улан-кыздардын Бишкектеги жана Алайдагы туугандарына кайрылуусун жарыя кылды.
Кайрылуу катта: “Эй!... Алайлык туугандар! Эмнени күтүп жатабыз? Исаковдун баласына 2 бөлмө квартира бердиң деп 8 жылга камап жаткан бийлик эч кимден сурабай туруп эле баласына бүт Кыргызстанды берип койду го. Мындан ары бул бийликтен жакшылык күтүүгө болбой калды” деп жазган кат ээлери бийликтин арам ойлоруна каршы күрөшүүгө, Кыргызстанды келечекте жуликтердин башкаруусуна жол бербөөгө чакырган.
“Чек ара качан чеке жылытат?” Гезит “туруктуу Ата Мекени жок эл – эл боло албастыгын” эскертүү менен Кыргыз өкмөтүнүн делимитация жана демаркация боюнча делегациясынын башчысы Саламат Аламановдун маегин жарыялаган.
Өзбек-кыргыз чек араларында 60ка жакын жер бар экенине, 60 талаш жер чечилген күнү 60 Үзөнгү пайда болоруна, кыргыз тарап катуу туруп, өз позициясынан жанбай келаткандыгы үчүн чек ара маселеси чечилбей жатканын кеп кылган.
Оштун Ноокениндеги Телман айлынын айыл башчысы Камал Өсөров учурда чек арада килейген аңгектер казылганына, чек ара маселеси кышында тынчый түшүп, жаздан баштап кайрадан баш ооруга айлана баштарына, учурда өзбек чек арачылары өз жарандарын Кыргызстанга өткөрбөй, өтүп кеткендерин аябай кордошоруна, чек ара маселеси эртерээк чечилсе эки өлкөгө тең жакшы болмогуна токтолгон.
Гезит аталган макаласын ТИМге кайрылып ырыстуу жооп алалбаганын, демек чек ара маселесинин жакын арада чеке жылытарлык жылышка ээ болоруна ишенүү эрте экендигине басым жасоо менен жыйынтыктаган.
“Кыргыз руху” гезити “Бакиевди бийликке алып келгендер оор абалга түшүп атышат” деген ат менен академик Абдыганы Эркебаевдин интервьюсун окурмандарга тартуу кылды. Башмыйзамды өзгөртүүгө жасалган аракеттерди айыптаган академик ал тургай укуктук жактан тажрыйбасы жок, жаш деген КМШ өлкөлөрүнүн эч биринин Конституциясында Президенттик кеңешме деген орган жоктугун, демек Бакиев сунуш кылып аткан вариантты бийик даражалуу кызмат орунуна жоопкерсиздик менен жасалып жаткан мамиле деп түшүнсө болорун белгилеген. Кокус күтүүсүз кырдаал болуп калса же мөөнөтүнөн эрте кетсе өз кишисин коюп калуу аракети болуп атканын, Бакиев өзүнө жана өзүнүн кийинкисине ишенбөөчүлүк жаратып атканын кошумчалаган.
Генерал Исаков Кыргызстан үчүн чындап күйгөн, пейили, адамгерчилиги таза адам экенин белгилеген Абдыганы Эркебаев: “2005-жылы Бакиев менен колоннанын башында жетелешип келгендердин далайы камалганын, далайлар алыста качып жүргөнүн, алардын кайгы-муңу, ызасы акыры Кудайга жетерин, кымбатчылык, күнөөсүз адамдарга айып тагуу кошул-ташыл болсо Кыргызстандын калкы соңку чыңалууга жетерин эскертет.
Ынтымак курултайы тууралуу пикирин Абдыганы Эркебаев, бул да болсо элдин көңүлүн убактылуу алдаш үчүн жасалып жаткан иш катары баалады.
“Кыргыз туусу” гезити “Өткөндүн өрнөгүн, учур жоопкерчилигин сезип, келечекке ишенимдүү карасак” деген аталыш алдында өтүп келаткан талкуунун кортунду бөлүгүн жарыялады. Анда уруучулук жана улуттук маселелер тууралуу карама-каршы ой-пикирлерге орун берилген.
“Сүйүнчү! Тоголок Молдонун санжырасы тууралуу китебим чыкты!” Немис элинин белгилүү Чыгыш таануучусу Гундула Салк айымдын жаңы илимий монографиясы жарык көргөнүн, китеп кыргыздын айтылуу жазма акыны жана санжырачысы Байымбет Абдрахман уулунун санжыра мурасын иликтөөгө арналган эмгек экенин Прагадан тарых илимдеринин доктору Тынчтыкбек Чоротегин сүйүнчүлөгөн.
Ушул эле сандан “Көрнөк-жарнакты кыргызчалагандан тил өнүгүп кетпейт”, “Кыңырдын баарын кыргызчылыктан издөөгө болбойт”, “Рысбайдын үйү кароосуз калды” деген макалаларды, мындан бөлөк дагы ар түркүн темадагы материалдарды окууга болот.
“Пресс kg” гезити гезиттин башкы редактору Абдувахаб Мониевдин президент Курманбек Бакиевге ачык катын жарыялады. Кат: “Чын. ХХI кылымдын суусун ичкен Кыргызстан “орто кылымдык” Кокон хандыгынын кейпин кийгени калды” деп аталат. Каттан үзүндү келтирели: “Көпчүлүк кыргызстандыктардын жана чет элдик эксперттердин берген баалары менен талдоолоруна караганда Кыргызстан сиз башкарган мезгил ичинде артка карай “өнүгүп”, бардык көрсөткүчтөр боюнча төмөнгө түшкөн. Сиз түзгөн бийлик системасын жана ошол система жүргүзүп жаткан саясатты мындан дээрлик 140-150 жыл мурдагы Кокон хандыгы менен салыштырышууда. Ооба, Кокон өлкөсүн да дал сиздин үй-бүлө, үйбүлөлүк клан сыяктуу бир эле үй-бүлө башкарган.
Урматтуу президент! Иниңиз менен уулуңуз өз ара таасир, бийлик, байлык талашып атаандашып келаткансыйт. Сиз кабардар эмессизби? Андай болсо маалымдай кетели, иниңиз Жаныш Бакиев менен уулуңуз Максим Бакиев так талаш компаниясын кадимкидей баштап, калк ичинде үгүт иштерин жүргүзө баштаганына кыйла болду. Оштуктардын билдиргенине караганда уулуңуздун орунбасары Учкун Ташбаев кечээ жакында Ош шаарына барып, тар чөйрөдөгү жыйында: “Буюрса, Максим Бакиевди президент кылабыз” деген маанидеги сөз айтыптыр. Ал эми мамлекеттик күзөт кызматынын жетекчиси болгон иниңиз өткөндө өз классташтарын чогултуп коноктогон экен, ошол жерде Акаев мезгилинен берки белгилүү амалпараз Иманкадыр Ырсалиев: “Силер кандай бактылуусуңар?! Жаныш Салиевичке башкалар пулун көтөрүп кире албай жүрсө, силер тамашалап олтурасыңар. Мына эми Жаныш Салиевич президент болот” деп айтыптыр деп мисалдаган автор: “Конституциялык Сот мурун Акаевдин үй-бүлөсүнүн айткандарын жасап келсе азыр сиздин үй-бүлөнүн буйругун аткарууда” деп жазып чыкты.
“Форум” гезити жаңы санын Жылдыз Мусабекованын “Бардык байлык бийликтегилерге!” деген аталыштагы макаласы менен ачты. Өлкөдөгү акыркы окуяларды, Павлюктун өлүмүн, кичүү Бакиевдин Кытайга сапарын, курулуп-курулбай келаткан Камбар Ата ГЭСтерин, Князевдин Максимдин Орусиядагы ишканалары тууралуу билдирүүсүн кеп кылган журналист жакында боло турган Курултайга токтолот. “Кокус өлкөнү ким башкарат?” маселесине баш оорутуп олтурбай эле “саясый бюро мүчөлөрү же үй-бүлөнүн жакындары чечет” деп койсо эч ким деле каршы болбойт эле, бийлик азыр жок машинага техпаспорт жасоо менен алек” деп жазды.
Ушул эле санда Рысекелди Момбековдун “60 тыйынга араанын ачкан ким?” деген, Эртабылды Аттокуровдун “Бийлик элин тоносо, кимге даттанат?...”, “Күйгөн “жашыл жарыктын” сыры” деген ж.б. макалаларды окурмандарга сунуштады.
“Назар” гезити “Мурас эмес, Мурас+кер жылыбы?” деген суроо коюп, бүгүнкү санын Улуу Лениндин: “Өзүнүн кул экенин билип туруп, ага күрөшпөгөн адам - чыныгы кул” деп аталган улуу сөзүн шилтеме кылып, ага “Кул” аттуу ой толгоону кошо жарыялады.
Ошондой эле бул санда: “Адилетсиз бийликке генералды тебелетпейли! Биз сиздей уулубуз менен сыймыктанабыз! Ошондуктан алайлык жигиттер, кыздар, башыбызды бийик көтөрүп, чөгүп калбай, генералдын адилеттиги үчүн күрөшөлү” деген сөздөр менен Орусиянын ар кайсыл жеринде жашап жүргөн алайлык улан-кыздардын Бишкектеги жана Алайдагы туугандарына кайрылуусун жарыя кылды.
Кайрылуу катта: “Эй!... Алайлык туугандар! Эмнени күтүп жатабыз? Исаковдун баласына 2 бөлмө квартира бердиң деп 8 жылга камап жаткан бийлик эч кимден сурабай туруп эле баласына бүт Кыргызстанды берип койду го. Мындан ары бул бийликтен жакшылык күтүүгө болбой калды” деп жазган кат ээлери бийликтин арам ойлоруна каршы күрөшүүгө, Кыргызстанды келечекте жуликтердин башкаруусуна жол бербөөгө чакырган.
