- Мына Москвада ири эки жардыруу болду. Кыргызстандык мигранттарга бул кандай таасир этти, мамиле өзгөрдүбү, дегеле кандай жатасыздар ушул жардыруудан кийин?
- Москвадагы жардыруу 29-мартта эртең мененки саат тогузда болду. Албетте, бул терс көрүнүш алып келди биздин мигранттар үчүн, эки чоң - Лубянка менен Революция аянтындагы эл көп метродо болду. Ушул жардыруудан кийин, албетте, орус элинин көз карашы башкача болуп калды. Ушул убакта мурункудай болбой метролор бош, көпчүлүгү коркуп калса керек, автобустар менен жүрүшөт. Биз өзүбүз дагы тартынып калдык, кайсы жерде болбосок ушул сөз болуп атат, бардыгы кызыктай көз караштар менен карагандай сезилип атат бизге.
- Айрым серепчилер айтып атат, жардыруулар орус улутчулдардын аракеттеринин, ксенофобиянын күчөшүнө алып келет деп. Ушундай тынчсызданууга негиз барбы?
- Негизинен апрель айында жергиликтүү элдин тили менен айтканда алар жортуулга чыгышат деп коюшат. Гитлердин туулган күнү эмеспи, ушуга карата. Анан бул окуялар ушуну күчөтүп жибериши мүмкүн деген ойдо турабыз. Ошон үчүн көпчүлүк эле башка улуттар, мен өзүм дагы байкап калдым, көбүнчө эле такси жалдашып, такси менен ишке барып келип атышат.
- Жардырууда бир кыргызстандык жаран жабыркап, ооруканага көрүнүп чыкты деген маалымат алдык эле. Сиздерде мындан башка маалыматтар жокпу?
- Жок, бизге андай маалымат түшкөн жок, биз кыргыздардан жок деген маалымат алдык.
- Кыргызстандын Орусиядагы элчиси Райымкул Аттокуров кыргызстандык мигранттарды такырбаштардын чабуулунан сактоо үчүн айрым улутчул уюмдардын өкүлдөрүн Кыргызстанга чакырып, футбол ойногонго чакырып демилгелерди көтөрүп жүрчү эле. Сиздерге ушул аракеттер жардам берет деп ойлойсуздарбы?
- Бидин элчибиз Райымкул Арзымаматовичтин бул жагынан аракеттери күч болуп, футбол оюнун уюштурду, башка иш чараларды жүргүзүп жатат. Эми бардыгыбыз ошондой үмүттөбүз, аны мезгил көрсөтөт да. Бул жагдайдын баарыбыз чочулап турабыз, абалды курчутуп жибербесе экен. Ансыз деле апрель айында булар ушундай иш жасачу эле деп. Себеби баардык маалымат булактары жазып жатышпайбы мусулмандар деп. Анан мусулман деп алар айткандан кийин бардык эле мусулмандарга тиешелүү болуп, башка көз караш менен карап жатышат.
- Соңку учурда дүйнөлүк каржы катчылыгы ж.б. көп эле сөздөр болуп келбедиби. Бул мигранттарга кандай таасир берди?
- Дүйнөлүк кризис аябай таасирин тийгизди, мына эки жылдан бери создугуп келатат. Биздин көп мигранттардын айлыгы, иштери кыскарды. Базарда мурдагыдай болбой калды деп базарда отургандардын бардыгы айтып жатышат. Биздин мигранттар эмес жергиликтүү эл, бизнесмендер айтып жатат. Канчалаган курулуштар жабылды. Ошондой болсо деле биздин көп калкыбыз ушул жакта да. Мисалы, Москва экинчи мекенибиздей болуп калды кыргыздардын көпчүлүгүнө. Биз ойлодук эле көпчүлүгү кайтат го Кыргызстанга деп, бирок кайтпай эле кайра тырышып эмгектенип жатышат, бирок тапкандары азайды.
- Өзүңүз көрүп атсаңыз керек, соңку учурда орус ММКларында кыргыз бийлигин кескин сынга алган материалдар жарык көрүп атат. ушулар сиздердин абалыныздарга таасир этпейби. Айталы ошол эле күнү 50гө жакын мигрант Москвада кармалды дейт?
- Ушинтип маалымат булактары жазып жатат, жардыруу кошумча себеп болуп мигранттарды текшерип депортация кылат деген тынчсыздануулар бар. Чындыгында жардыруудан кийин текшерүу аябай күчөп, бир метродон тынч өтө албайсың. Ар бир жерде милиция. Бир жерден бир жерге жетиш үчүн 4-5 текшерүүдөн өтүп жетип атабыз. Азырынча бийликтеги каршы ар кандай маалыматтар болуп атса дагы депортация, же башка нерселер байкала элек.
- Рахмат чоң.
- Москвадагы жардыруу 29-мартта эртең мененки саат тогузда болду. Албетте, бул терс көрүнүш алып келди биздин мигранттар үчүн, эки чоң - Лубянка менен Революция аянтындагы эл көп метродо болду. Ушул жардыруудан кийин, албетте, орус элинин көз карашы башкача болуп калды. Ушул убакта мурункудай болбой метролор бош, көпчүлүгү коркуп калса керек, автобустар менен жүрүшөт. Биз өзүбүз дагы тартынып калдык, кайсы жерде болбосок ушул сөз болуп атат, бардыгы кызыктай көз караштар менен карагандай сезилип атат бизге.
- Айрым серепчилер айтып атат, жардыруулар орус улутчулдардын аракеттеринин, ксенофобиянын күчөшүнө алып келет деп. Ушундай тынчсызданууга негиз барбы?
- Негизинен апрель айында жергиликтүү элдин тили менен айтканда алар жортуулга чыгышат деп коюшат. Гитлердин туулган күнү эмеспи, ушуга карата. Анан бул окуялар ушуну күчөтүп жибериши мүмкүн деген ойдо турабыз. Ошон үчүн көпчүлүк эле башка улуттар, мен өзүм дагы байкап калдым, көбүнчө эле такси жалдашып, такси менен ишке барып келип атышат.
- Жардырууда бир кыргызстандык жаран жабыркап, ооруканага көрүнүп чыкты деген маалымат алдык эле. Сиздерде мындан башка маалыматтар жокпу?
- Жок, бизге андай маалымат түшкөн жок, биз кыргыздардан жок деген маалымат алдык.
- Кыргызстандын Орусиядагы элчиси Райымкул Аттокуров кыргызстандык мигранттарды такырбаштардын чабуулунан сактоо үчүн айрым улутчул уюмдардын өкүлдөрүн Кыргызстанга чакырып, футбол ойногонго чакырып демилгелерди көтөрүп жүрчү эле. Сиздерге ушул аракеттер жардам берет деп ойлойсуздарбы?
- Бидин элчибиз Райымкул Арзымаматовичтин бул жагынан аракеттери күч болуп, футбол оюнун уюштурду, башка иш чараларды жүргүзүп жатат. Эми бардыгыбыз ошондой үмүттөбүз, аны мезгил көрсөтөт да. Бул жагдайдын баарыбыз чочулап турабыз, абалды курчутуп жибербесе экен. Ансыз деле апрель айында булар ушундай иш жасачу эле деп. Себеби баардык маалымат булактары жазып жатышпайбы мусулмандар деп. Анан мусулман деп алар айткандан кийин бардык эле мусулмандарга тиешелүү болуп, башка көз караш менен карап жатышат.
- Соңку учурда дүйнөлүк каржы катчылыгы ж.б. көп эле сөздөр болуп келбедиби. Бул мигранттарга кандай таасир берди?
- Дүйнөлүк кризис аябай таасирин тийгизди, мына эки жылдан бери создугуп келатат. Биздин көп мигранттардын айлыгы, иштери кыскарды. Базарда мурдагыдай болбой калды деп базарда отургандардын бардыгы айтып жатышат. Биздин мигранттар эмес жергиликтүү эл, бизнесмендер айтып жатат. Канчалаган курулуштар жабылды. Ошондой болсо деле биздин көп калкыбыз ушул жакта да. Мисалы, Москва экинчи мекенибиздей болуп калды кыргыздардын көпчүлүгүнө. Биз ойлодук эле көпчүлүгү кайтат го Кыргызстанга деп, бирок кайтпай эле кайра тырышып эмгектенип жатышат, бирок тапкандары азайды.
- Өзүңүз көрүп атсаңыз керек, соңку учурда орус ММКларында кыргыз бийлигин кескин сынга алган материалдар жарык көрүп атат. ушулар сиздердин абалыныздарга таасир этпейби. Айталы ошол эле күнү 50гө жакын мигрант Москвада кармалды дейт?
- Ушинтип маалымат булактары жазып жатат, жардыруу кошумча себеп болуп мигранттарды текшерип депортация кылат деген тынчсыздануулар бар. Чындыгында жардыруудан кийин текшерүу аябай күчөп, бир метродон тынч өтө албайсың. Ар бир жерде милиция. Бир жерден бир жерге жетиш үчүн 4-5 текшерүүдөн өтүп жетип атабыз. Азырынча бийликтеги каршы ар кандай маалыматтар болуп атса дагы депортация, же башка нерселер байкала элек.
- Рахмат чоң.
