- Коррупцияны алдын алуу агенттиги жоюу ушул тапта канчалык негиздүү?
Эркайым Мамбеталиева: 2005-жылкы окуялар, андан кийин быйылкы апрел айындагы окуялар, наарызычылык пайда болгонунун бирден-бир негизги себеби – коррупция. Элдин нааразычылыгы – мамлекеттик кызматкерлердин өздөрүнүн функционалдык милдеттерин так аткарбагандыгы, коррупцияга малынгандыгы. Бул эң негизги фактор болду деп айтсак болот.
2006-жылдан бери агенттик иштеп келген. Ошонун негизинде анализдеп көрсөк, бардык тармактарда коррупциянын бар экендиги тастыкталган. Ошондуктан ушундай учурда агенттиктин жоюлушу туура эмес саясий чечим болду деп айтсак болот.
- Коррупция менен күрөшүү боюнча убактылуу өкмөт эмне кылуу керек деген ой пикириңиз бар?
Эркайым Мамбеталиева: Биринчи эле саясий эрк керек экен. Себеби биз убагында көптөгөн материалдарды, ошол кездеги мамлекеттеги жогорку баскычтарда отурган чиновниктердин иштери боюнча көптөгөн материалдарды анализдеп, Эркештам чек арасы боюнча анализ жүргүзүлгөн. Ошонун бардыгы тең эле албетте президенттин администрациясына, Жогорку Кеңешке, президенттин өзүнө жөнөтүлгөн.
Азыр бизди сындап, жогорку бийликте отурган адамдар бар. Учурунда биз ошол эле анализ жүргүзгөн материалдардын баарын ошолордун наамына жөнөткөнбүз. Бирок саясий эрктин жоктугуна байланыштуу чечимдер кабыл алынбай, ошонун баары кагаз жүзүндө калган. Эл аралык тажырыйбадан тастыктасак болот, саясий эрк болбосо агенттик түзөбү же башка эмне болот – көп натыйжага ээ болбойт экен.
Ошондуктан “бул коррупционер экен, муну отургузуш керек” дебестен, коррупция каяктан келип чыгып атат, эмне үчүн келип чыгып атат, түпкү тамыры каякта жатат, ал үчүн эмне кылыш керек деп анализ жүргүзчү орган керек экен. Стратегиялык атайын иш пландарды иштеп чыгып, ошого көзөмөл жүргүзсө эффективдүү натыйжага жетсе болот.
Эркайым Мамбеталиева: 2005-жылкы окуялар, андан кийин быйылкы апрел айындагы окуялар, наарызычылык пайда болгонунун бирден-бир негизги себеби – коррупция. Элдин нааразычылыгы – мамлекеттик кызматкерлердин өздөрүнүн функционалдык милдеттерин так аткарбагандыгы, коррупцияга малынгандыгы. Бул эң негизги фактор болду деп айтсак болот.
2006-жылдан бери агенттик иштеп келген. Ошонун негизинде анализдеп көрсөк, бардык тармактарда коррупциянын бар экендиги тастыкталган. Ошондуктан ушундай учурда агенттиктин жоюлушу туура эмес саясий чечим болду деп айтсак болот.
- Коррупция менен күрөшүү боюнча убактылуу өкмөт эмне кылуу керек деген ой пикириңиз бар?
Эркайым Мамбеталиева: Биринчи эле саясий эрк керек экен. Себеби биз убагында көптөгөн материалдарды, ошол кездеги мамлекеттеги жогорку баскычтарда отурган чиновниктердин иштери боюнча көптөгөн материалдарды анализдеп, Эркештам чек арасы боюнча анализ жүргүзүлгөн. Ошонун бардыгы тең эле албетте президенттин администрациясына, Жогорку Кеңешке, президенттин өзүнө жөнөтүлгөн.
Азыр бизди сындап, жогорку бийликте отурган адамдар бар. Учурунда биз ошол эле анализ жүргүзгөн материалдардын баарын ошолордун наамына жөнөткөнбүз. Бирок саясий эрктин жоктугуна байланыштуу чечимдер кабыл алынбай, ошонун баары кагаз жүзүндө калган. Эл аралык тажырыйбадан тастыктасак болот, саясий эрк болбосо агенттик түзөбү же башка эмне болот – көп натыйжага ээ болбойт экен.
Ошондуктан “бул коррупционер экен, муну отургузуш керек” дебестен, коррупция каяктан келип чыгып атат, эмне үчүн келип чыгып атат, түпкү тамыры каякта жатат, ал үчүн эмне кылыш керек деп анализ жүргүзчү орган керек экен. Стратегиялык атайын иш пландарды иштеп чыгып, ошого көзөмөл жүргүзсө эффективдүү натыйжага жетсе болот.
