Сузак райондук эмгек, социалдык камсыздоо жана миграция башкармалыгынын “Үй-бүлөнү колдоо жана балдарды коргоо” бөлүмүндө былтыр 11 айда 17 өспүрүм кызга нике кыюуга уруксат берилген. Бул тууралуу Акыйкатчы (Омбудсмен) институту билдирип, мындай чечимдердин мыйзамдуулугун аныктоо үчүн Башкы прокуратурага кат жолдогонун кошумчалады.
Жалал-Абад облустук прокуратурасы мыйзам бузууларга жол берген кызматкерлерге тартиптик чара көрүү үчүн Сузак райондук эмгек, социалдык камсыздоо жана миграция башкармалыгынын башчысына сунуштама жибергени кабарланды.
Акыйкатчы институтунун маалыматына караганда, Сузак райондук милициясы былтыр тогуз айда жашы 18ге толо элек кыздарды никеге тургузган 23 учурду каттап, анын 21и тергөө учурунда кыскартылган. Эки иш боюнча тергөө жүрүп жатат.
"Эрте турмушка чыккан кыздардын бири орто мектепте билим алып жаткан 16 жашта. Ал өзүнөн алты жаш улуу киши менен үй-бүлө курган. Жашы жете элек өспүрүмгө айылдын 71 жаштагы имамы нике кыйган", - деп жазылган маалыматта.
Бул факт боюнча Базар-Коргон милициясы Кылмыш жаза кодексинин 175-беренеси ("Диний ырым-жырымдарды өткөрүүдө нике курагы жөнүндө мыйзамдарды бузуу") менен кылмыш ишин козгоп, тергөө жүрүп жатат. Муфтият имам өз эрки менен жумуштан кеткенин билдирген.
Омбудсмендин басма сөз кызматы кабарлагандай, Жалал-Абад облустук прокуратурасы 2024-жылдын 9 айында Сузактагы саламаттык сактоо мекемелеринде 21 жашы жете элек кыз кош бойлуу деп каттоого алынып, төрөгөн. Анын үчөө гана сотко өткөн. Калган 18 факт боюнча Сузак райондук милициясы кылмыш ишин козгоодон баш тартканы аныкталган. Сузак районунун төрөт үйүнүн маалыматына караганда, 2024-жылдын 9 айында райондо беш өспүрүм көз жарган.
Акыйкатчы Жамиля Жаманбаева Кыргызстанда жашы жете элек кыздардын никеге турган учурлары көбөйгөнүн эскертип, тиешелүү мамлекеттик органдарды мунун алдын алууга чакырды. Ал кыздардын эрте турмуш куруусуна жол бербөө үчүн алдын алуу иштерин жүргүзүү зарылдыгын белгилеп, эрте никенин кесепеттерин балдарга мектепте жана үйдө түшүндүрүүнү эскертти.
Омбудсмен институту пилоттук долбоор катары Сузак районунда окуучу кыздардын никеге туруусун алдын алуу максатында мониторинг жүргүзгөн.
Мекеменин басма сөз кызматы кабарлагандай, мындай мониторингдер башка облустарда да жүргүзүлөт.
Кыргызстандын Үй-бүлө кодексине ылайык, жарандардын нике курагы - 18 жаш. Бирок жүйөлүү себептер болгон учурда каалоочулардын өтүнүчү менен комиссиялык корутундунун негизинде нике курагы бир жылга төмөндөтүлөт. Бул жашы жете элек кыздарды эртелеп никеге мажбурлоого жол ачып жатканы белгиленген.
Эмгек, социалдык камсыздоо жана миграция министрлиги быйыл январда Үй-бүлөлүк кодексти өзгөртүп, 18ге чыга элек жарандардын никеге туруусуна толук тыюу салууну сунуштаган мыйзам долбоорун коомдук талкууга чыгарган.
Кыргызстандын мыйзамдарына ылайык эрте куракта никеге турууга мажбурлоо, аны каттоо же ага колдоо көрсөтүү кылмыш болуп эсептелет.(ZKo)
Шерине