Линктер

ЧУКУЛ КАБАР!
6-Ноябрь, 2024-жыл, шаршемби, Бишкек убактысы 07:35
Жогорку Кеңеш.
Жогорку Кеңеш.

ЖК “Чет элдик өкүл” мыйзамын биринчи окууда кабыл алды

Жогорку Кеңеш 25-октябрдагы жыйынында "Чет элдик өкүл жөнүндөгү" мыйзам долбоорун карап, аны биринчи окууда эч кандай талкуусуз кабыл алды.

12:47 17.10.2023

БУУ өкүлү "чет элдик өкүл" мыйзамы адам укугуна жана өнүгүүгө коркунуч жаратарын айтты

“Чет элдик өкүл” мыйзамы кабыл алынса Кыргызстанда адам укуктарынын абалына жана өлкөнүн өнүгүүсүнө коркунуч жараларын бүгүн 17-октябрда аталган мыйзам долбоору боюнча парламенттик угууда Бириккен Улуттар Уюмунун (БУУ) Кыргызстандагы туруктуу өкүлү Антье Граве белгиледи.

Ал сунуш кылынып жаткан мыйзам долбоорундагы көпчүлүк беренелер Кыргызстандын адам укугу жана сөз эркиндиги боюнча эл аралык милдеттенмелерине каршы келерин билдирди.

Ошону менен катар кылмыш жоопкерчилигинде каралган 10 жылга эркинен ажыратуу беренси өзгөчө тынчсыздануу жаратарын айтты.

Көңүл бура турган экинчи жагдай, Гравенин пикиринде, Кыргызстандын туруктуу өнүгүүсүнө бир топ коркунуч жаралат.

Жарандык коом Кыргызстандын алыскы аймактарындагы калктын аярлуу катмарлары менен иштешип келатканын белгилеген БУУ өкүлү бейөкмөт уюмдар карыларга, жаш балдарга, аз камсыз болгондорго, майыптыгы бар адамдарга чоң жардамын берип келе жатканын кошумчалады.

13:02 17.10.2023

HRW Жогорку Кеңешти "чет өлкөлүк өкүл" мыйзамын артка кайтарууга чакырды

Эл аралык Human Rights Watch уюму Кыргызстанда “Коммерциялык эмес уюмдар жөнүндө” мыйзам долбоору боюнча кайрадан тынчсыздануусун билдирди. Уюмдун 17-октябрда тараткан билдирүүсүндө, бул мыйзам кабыл алына турган болсо, ал “өлкөнүн жигердүү жарандык коомуна терс таасир этип, алардын карапайым жарандардын укуктарын коргоосуна, социалдык кызматтарды көрсөтүүсүнө жана күчтүү, инклюзивдүү коомдун өнүгүшүнө кедергисин тийгизери” айтылат.

Билдирүүдө мыйзам долбоору өкмөткө бейөкмөт уюмдарды көзөмөлдөө үчүн ашыкча ыйгарым укуктары берери, бул эл аралык коомчулуктун жана жарандардын нааразылыктарын жаратканы да айтылат.

“Бул Кыргызстандын бийлиги үчүн өлкөнүн эл аралык-укуктук милдеттенмелерине ылайык адам укуктарын сактоого берилгендигин көрсөтө турган учур. Кыргызстан февралда Бириккен Улуттар Уюмунун Адам укуктары боюнча кеңешине мүчө болгондон кийин өз жеринде жана чет өлкөдө адам укуктарын коргоо боюнча алган милдеттенмесин эске алганда, бул - өзгөчө актуалдуу”, - деп айтылат билдирүүдө.

Уюм Жогорку Кеңеш бул мыйзам долбоорун четке кагышы керектигин, эгерде кабыл ала турган болсо, ага президент Садыр Жапаров кол коюудан баш тартышы керектигин белгилеген.

14:57 17.10.2023

Жарандык коом: Бейөкмөт уюмдар өкмөткө жардамчы болуп жатат

"Лейлек-Инсан" коомдук фондунун төрайымы Гүлнара Дербишева "Чет өлкөлүк өкүл" тууралуу мыйзам долбоору боюнча парламенттик угууда бейөкмөт уюмдардын ордун белгилеп кетти.

"Элет жеринде көйгөйлөр аябай көп. Жергиликтүү бийликтин, өкмөттүн, парламенттин аларды чечүүгө эч колу тийбейт. Кыргызстандагы бейөкмөт уюмдар өкмөткө, бийликке жардамчы катары иштейбиз. Былтыркы Баткенде болгон кыргыз-тажик жаңжалында да биз, мамлекеттик эмес уюмдардын активисттери, алгачкылардан болуп ыктыярчыларды уюштуруп, эвакуацияны баштап, жардам колубузду сунганбыз. Биз элеттик аялдарга, чек арадагы элге дайыма жардам берип келебиз. Биз чет өлкөлүк өкүл деген ат менен ушундай оор мезгилдерде кантип иштейбиз? Сиз ошону да ойлошуңуз керек. Мамлекеттик эмес уюмдар деле Кыргызстандын өнүгүшүн каалайбыз, биз деле ошонун үстүндө иштеп жатабыз. Кыргызстан силердин гана эмес, биздин да мекенибиз, өлкөбүз", - деди Гүлнара Дербишева.

"Интербилим" коомдук уюмунун Оштогу өкүлү Гүлгакы Мамасалиева "чет элдик өкүл" тууралуу мыйзамсыз эле бейөкмөт уюмдарга кысым күчөгөнүн айтты.

"Мен Баткенге барып, ал жактагы элге укуктук жардамды кантип алуу керектиги, Конституциялык укуктарын кантип колдоно алышары жана башка маселелер боюнча кеп-кеңештерди берип жүрөм. Милиция менин артымдан жүрөт, мен кирип-чыккан үйлөргө алар да кирип, ошол үй-бүлө мүчөлөрүн "эмне үчүн бул аял менен сүйлөшөсүң" деп, коркутуп чыгат. Эми бул мыйзам кабыл алынса, кылган ишим үчүн 5 жылдан 10 жылга чейин камалып кетет экенмин. Бул деген киши өлтүргөн адамдын жазасы менен барабар да", - деген Гүлгакы Мамасалиева депутаттарды бул мыйзамды кабыл албоого чакырды.

“Коммерциялык эмес уюмдар жөнүндө” мыйзамына жана Кылмыш-жаза кодексине өзгөртүү киргизүү тууралуу мыйзам долбоору боюнча бүгүн, 17-октябрда парламенттик угуу болуп өттү. Ага депутаттардан тышкары тийиштүү мекеме-уюмдардан, жарандык коомдон жүздөн ашуу киши катышты.

11:37 25.10.2023

Жогорку Кеңеш 25-октябрдагы жыйынында "Чет элдик өкүл жөнүндөгү" мыйзам долбоорун карап, аны биринчи окууда эч кандай талкуусуз кабыл алды.

Анда документтин негизги автору, депутат Надира Нарматова баяндама жасагандан кийин төрага Нурланбек Шакиев сунуш-пикирлер болсо экинчи окууга чейин жазуу түрүндө берүү керектигин айтып, документти талкуусуз добушка койду жана көпчүлүк колдоду.

Муну "Бүтүн Кыргызстан" фракциясынын депутаты Гуля Кожокулова сынга алып, парламенттин регламенти сакталбай калганын эскертти.

Кыргызстанда сырттан каражат алган өкмөттүк эмес уюмдарды жана жарандарды “чет элдик тыңчы” деп атоого багытталган мыйзам 2013-2014-жылдары сунушталып, каралбай келген. Андан бери парламентте ушуга үндөш бир-эки мыйзам кабыл алынган. Мыйзамдын мурдагы автору Надира Нарматова анын атын "чет элдик өкүл" деп өзгөртүп, 2022-жылы кайра алып чыккан.

Башында автор катары Нарматова өзү жалгыз көрсөтүлгөн документке кийин дагы 32 депутат демилгечи болуп кошулган. Коомчулуктагы кызуу талаш-тартыштардан соң бир катар депутаттар авторлуктан баш тартышкан. Мунун себебин алар документте ашыкча чектөөлөр киргизилип жатканы менен байланыштырган.

“Адилет” укуктук клиникасы Нарматованын мыйзам долбоорун иликтеп чыгып, ал Орусиянын “Чет элдик агенттер жөнүндөгү” мыйзамына 98% окшош экенин аныктаган. 120 уюм парламенттин комитетинин төрагасы Сүйүнбек Өмүрзаковго кайрылуу жолдоп, бул мыйзам “чет элдик агенттер жөнүндөгү” мыйзамдан айырмасы жоктугун, агент деген сөздү өкүл деп гана алмаштырып коюшканын, эгер ал кабыл алынса, жарандардын эркиндиги менен укуктарына гана эмес, социалдык тармакка жана экономикага залакасы тиерин белгилешкен.

Кайрылууда мыйзам долбоорунда демократия принциптерине карама-каршы келүүчү бир катар басмырлоочу ченемдер бар экени, алар өлкөнүн Баш мыйзамына да туура келбестиги, мамлекеттик органдарга өзүнө жакпаган бейөкмөт уюмду каалагандай жол менен жаап коюу мүмкүнчүлүгү берилип калары, калктын орчундуу социалдык муктаждыктарын чечүүгө салымын кошуп келе жаткан уюмдардын ишине да бөгөт коюлары айтылган.

Негизги автор, депутат Надира Нарматова бул документ өкмөттүк эмес уюмдардын ишине тоскоол болбойт деп ишендирип келет.

Дагы жүктөңүз

XS
SM
MD
LG