Президент Садыр Жапаров Кемпир-Абад суу сактагычы жайгашкан (ред: Камчыбек Ташиев 4485 гектар жер экенин айтты) гектар жерди Кыргызстан кийин Өзбекстан менен алмашып алса болорун айтты. Бул тууралуу ал Жогорку Кеңештин 17-ноябрдагы жыйынында айтты. Өлкө башчы Кыргызстан Өзбекстан менен баш-аягы 1500 чакырымга жакын чек ара тилкесин тактоо алдында турганын айтып, депутаттарды мыйзам долбоорун ратификациядан өткөрүүдө жоопкерчиликтүү болууга чакырды.
“Макул, суу түгөнүп суу сактагыч кургап кетти дейли. Ордуна теңме-тең башка жерден жер берип алмашып алсак болот. “Айланайын” деп алмашат. Анткени аларга суудан бошогон таш, кум баскан сайдын кереги жок. Ал жерге пахта эге албайсың же шалы эге албайсың. Кыйкыргычтар “Өзбекстанга башка жерден жер берип суунун алдындагы жерди алып бергиле” дешет. Өзбек туугандардын башы жакшы иштейт. Ошондуктан 30-40 жыл алдыга кетишти. Биз болсо дагы деле кыйкырыктан башыбыз чыкпай жүрөбүз. Бүгүн ушундай алмашуу кылалы чек аралаш жерден 4000 га айдоо жерди берели суу кургап кетсе суунун алдындагы жер Өзгөнгө калсын десек “айланайын” деп макул болушат. Анткени суу 100-200 жыл, керек болсо дагы бир нече кылым жатарын билишет алар. Ага чейин бул жерди колдоно берели деп макул болушат. Ошондуктан өзгөндүк туугандар шашпай тургула. Ошол суу астындагы жерди бир, 10 же 100 жылдан кийин алмашып алабыз. Ага чейин өзүбүз иштетип туралы”, - деди Жапаров.
Жогорку Кеңеш Кыргызстан менен Өзбекстандын чек арасын тактоо жана Кемпир-Абад суу сактагычынын суусун биргелешип башкаруу тууралуу кыргыз-өзбек өкмөттөр аралык макулдашуусу жөнүндө мыйзам долбоорун ратификациядан өткөрүү маселесин карап жатат.
Мунун алдында Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитеттин төрагасы (УКМК) Камчыбек Ташиев чек араны тактоо боюнча маалымат берип, баяндама жасады.
15-ноябрда Жогорку Кеңештин Эл аралык иштер, коргоо, коопсуздук жана миграция боюнча комитети Өзбекстан менен Кыргызстандын чек арасын тактоо жана Кемпир-Абад суу сактагычынын суусун биргелешип башкаруу тууралуу кыргыз-өзбек өкмөттөр аралык макулдашуусу жөнүндө мыйзам долбоорун дароо үч окууда жактырган. Документти кабыл алууда кворум маселеси талаш жаратты.
“Кемпир-Абадды коргоо комитети” Жогорку Кеңештин депутаттарына кайрылып, мыйзам долбоорун ратификациядан өткөрбөөгө чакырды.
Макулдашууга ылайык, Кемпир-Абад суу сактагычынын суусун Кыргызстан менен Өзбекстандан 12ден адам (ред: 24 киши) кирген биргелешкен комиссия башкарат. Өзбекстан суу сактагычтын коопсуздугун камсыздайт, техникалык жактан тейлейт жана кыргыз тарап менен макулдашылган көлөмдө сууну агызат. Суунун деңгээлин горизонталь боюнча 900дөн жогору эмес кармап туруу милдетин алат. Бирок буга өзгөчө кырдаалдар мисалы, суу каптоо, жаратылыш кубулуштары жана форс-мажордук жагдайлар кирбей турганы жазылган.
Кыргызстанда Кемпир-Абад суу сактагычынын жеринин Өзбекстанга берилишине каршы болгон 30га жакын саясатчы, активисттер “массалык башаламандык уюштурууга даярданган” деген шек менен камакка алынды. Алар муну саясий куугунтук катары баалап жатышат. (BTo)
