Бишкек шаарында “Тынчтык. Март. Марш” деп аталган жүрүштө милиция өкүлдөрү Украина жана Орусиянын желегин көтөрүүгө тыюу салды. Өзүн милиция кызматкери катары тааныштырган киши Кыргызстан нейтралдуу позицияда экенин айтып, жүрүштү саясатташтырбоого чакырды.
Учурда жүрүш уланып жатат. Иш-чаранын башталышында уюштуруучулардын бири Алтын Капалова марштын максатын окуп берген.
“Биз бул жылы марштын темасы катары бүткүл дүйнө аялдарынын согушка каршы тилектештигин тандадык. Анткени Украинадагы согуш бардыгыбызга тиешелүү. Украинадагы согушту улантуудагы жүйөлөрдү чечкиндүү түрдө айыптайбыз жана карапайым адамдардын укугун коргогон адилет, тынчтыкты орнотууну талап кылабыз”, - деди Капалова.
Алтын Капалова согушта ириде аялдар, балдар көбүрөөк жабыркап жатканын белгиледи. Жүрүшкө жүздөгөн кишилер катышууда, алар согушка каршы ураандарды кыйкырып бара жатышат. Марш “Россия” кинотеатрынын жанынан башталып Уркуя Салиеванын эстелигинин алдында жыйынтыкталат.
Кыргызстанда 8-март жылнаамада кызыл менен белгиленген. Өлкөнүн булуң-бурчунда Аялдардын эл аралык күнүнө арналган ар кандай иш-чаралар өтөт.
Бириккен Улуттар Уюму 1975-жылы 8-мартты Аялдардын эл аралык күнү катары бекиткен. Ошондон тарта аялдардын укугун коргоо Эл аралык күнү жана эл аралык тынчтык күнү катары белгиленип келет.
2020-жылы 8-мартта Бишкекте аялдардын теңдиги, тилектештиги үчүн уюштурулган тынч жүрүш үзгүлтүккө учураган. Белгисиз, беткапчан адамдар уюштуруучулардын баракчаларын айрып, чыр чыгарышкан. Андан соң милиция уюштуруучуларды кармап кеткен.
Милиция кийинчерээк аялдар уруксат берилбеген жерде митинг өткөрүшкөнү үчүн кармалганын айткан.
Соңку жылдары кыз-келиндерге карата зомбулук да күчөгөнүн өкмөт өкүлдөрү моюнга алууда. Дүйнөдөгү аялдардын коопсуздугу жана бакубаттыгы боюнча глобалдык индексте (WPS) Кыргызстан былтыр кооптуу өлкөлөрдүн катарына кирген.
Расмий маалыматтарга ылайык, 2021-жылы үй-бүлөлүк зомбулукка байланыштуу 8,5 миңдей факт катталган жана бул мурдагы жылга салыштырмалуу 30% көп.
Башкы прокуратура 2012-жылдан 2015-жылга чейин жыл сайын 2500ден 3500ге чейин факты катталып турса, 2016-2018-жылдары ал 7000ден түшпөгөнүн маалымдаган. Мындан 90% ашык учурда аялдар жабыр тартат.
Үй-бүлөлүк зомбулук фактыларынын 90% ашыгы сотко жетпей түрдүү себептер менен кыскарып кетет. (TSh)
