10-июлдагы отурумда кытайлык ТВЕА компаниясы менен түзүлгөн келишимге байланышы бар Отун өнөр жай, энергетика жана кендерди пайдалануу комитетинин бөлүм башчысы Марат Жээнбеков, Мамлекеттик мүлктү башкаруу фондунун жетекчисинин мурунку орун басары Бакыт Шаршеналиев, аталган мекеменин кызматкери Канат Рыскулов, Энергетика министрлигинин мурдагы статс-катчысы Батыркул Баетов, «Электр станциялары» ишканасынын юридикалык бөлүмүнүн мурунку башчысы Асел Топчубаева жана ушул эле ишкананын тышкы байланыш бөлүмүнүн мурунку башчысы Маматмуса Үкүбаев күбө катары суралышты.
Темир тор артында отурган мурдагы аткаминерлер жана алардын жактоочулары ЖЭБди оңдогон ТВЕА компаниясы менен түзүлгөн келишимге байланыштуу суроолорду берип, бир күбө жарым сааттан ашык суралып жатты. Айыпталып жаткан мурдагы аткаминерлер тарабынан «ТВЕА компаниясынын кызыкчылыгын көздөгөнбүзбү?», «Келишим түзүүдө мыйзам бузулганбы?», «ЖЭБди жаңылоо боюнча долбоор өз максатына жеттиби?» деген сыяктуу суроолор басымдуу болду. Бирок күбөлөрдүн көпчүлүгү бейтарап жооп узатып жатышты.
Маселен, «Улуттук энергохолдингдин» мурдагы башчысы Айбек Калиевдин: «Мени ТВЕА компаниясынын кызыкчылыгын көздөгөн деп ойлойсузбу?» деген суроосуна Энергетика министрлигинин мурдагы статс-катчысы Батыркул Баетов мындай жооп берди:
«Мен антип ойлобойм. Мен сот эмесмин, андай чечим чыгаруу жагын сот чечсин. Сизди гана эмес, бул жерде отургандардын баарын жогорку даражадагы адис деп эсептейм. Башка кызыкчылыктарды көздөшкөн деген күмөнүм жок. Сиз кол койгонсуз. Эми сот чечсин. Биз өз милдетибизди аткарганбыз».
Ал эми күбөлөрдүн дагы бири - Мамлекеттик мүлктү башкаруу фондунун жетекчисинин мурунку орун басары Бакыт Шаршеналиев «Электр станциялары» ишканасынын акционерлеринин жалпы жыйынынан кийин гана ири келишимдерге кол коюлушу керек болчу деген пикирин билдирди.
«Акционерлердин жалпы жыйыны 2014-жылы макулдашуу мыйзамынын жана насыялык келишимдин ратификациясынан кийин болгон», - деди ал. Шаршеналиев бул боюнча убагында Энергетика министрлигине кат жөнөтүлгөнүн кошумчалады.
Айрым жактоочулар бул күнү суралган күбөлөрдүн көрсөтмөлөрүн айыпталгандардын пайдасына иштеди деп баалап жатышат. Алардын бири, мурдагы өкмөт башчы Сапар Исаковдун адвокаты Нурбек Токтакунов мындай деди:
«Күбөлөрдүн баары айыпталуучулардын пайдасына сүйлөштү. Анткени айыптоодо «келишимдин форматы, келишимдин эсептөө ыкмасы Кыргызстанга пайдалуу болгон эмес» деп айтылып жаткан. Булар болсо «келишимдер мыйзамдуу эле, эл аралык тажрыйбада бар. ТВЕАнын сунуштары башкалардан арзан болгон» дешти».
Бирок жыл башында башкы прокурор Өткүрбек Жамшитов Жогорку Кеңеште Бишкек ЖЭБин модернизациялоого кеткен Кытай насыясынан мамлекет 111 миллион доллар зыян тартканы тергөөдө аныкталганын жарыялаган. Ал экспертизанын жыйынтыктарына таянып, жабдуунун жана курулуштун чыгымдарын эң жогорку баалар менен эсептеп чыкканда ЖЭБди модернизациялоо 275 миллион долларды гана түзгөнүн айткан. Жамшитов бул долбоор 2010-жылдын башында Дүйнөлүк банктын эсеби боюнча 150 миллион долларга бааланганын эске салган.
ЖЭБди жаңылоодогу коррупция боюнча каралып жаткан иш Свердлов райондук сотунун чакан залында өтүп жатат. Желдеткичтер иштебегендиктен жайдын аптабынан залдын ичи үп болуп турат. Сот аяктап калганда мурдагы өкмөт башчы Сапар Исаков жараянда регламентти сактап, улам тыныгуу болуп турса деген өтүнүч киргизди. Ал убактылуу камалып турган жай да ысык болуп жатканын кошумчалады. Буга жооп берген мамлекеттик айыптоочулар кайталанма суроолорду азайтууну сунуш кылышты. Ал эми эртең менен мурдагы өкмөт башчы Жантөрө Сатыбалдиев соттук отурумга колуна кишен салынып жеткирилип жатканына нааразылыгын билдирген. Сот 11-июлда да уланат.
ЖЭБдеги коррупциялык иштин алкагында айыпталгандардын арасында мурдагы финансы министри Ольга Лаврова гана үй камагында. Калган мурунку премьер-министрлер Жантөрө Сатыбалдиев, Сапар Исаков, депутат Осмонбек Артыкбаев, «Улуттук энергохолдингдин» мурунку директору Айбек Калиев, «Электр станциялары» ишканасынын мурунку жетекчиси Салайдин Авазов, «Электр станциялары» ишканасынын башчысынын мурдагы орун басары Жолдошбек Назаров, Бишкек ЖЭБин модернизациялоону башкаруу боюнча топтун мурдагы аткаруучу директору Темирлан Бримкулов 2018- жылдын июнь айынан бери Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитеттин (УКМК) тергөө абагында жатышат.
