Президент Алмазбек Атамбаев бүгүн Бишкекке иш сапар менен келген Германиянын тышкы иштер министри, Европадагы коопсуздук жана кызматташтык уюмунун (ЕККУ) азыркы төрагасы Франк-Валтер Штайнмайер менен жолукту. Бул тууралуу президенттин маалымат кызматынан кабарлады.
Мамлекет башчы кыргыз тарап министрдин бул сапарына өзгөчө маани берерин айтты.
Франк-Валтер Штайнмайер учурда активдүү жүрүп жаткан кыргыз-немис кызматташтыгынын мындан аркы өнүгүүсү маанилүү экенин баса белгиледи.
Жолугушууда эл аралык абал, аймактагы коопсуздук талкууланып, бүгүнкү күндүн чакырыктарына бирге каршы туруунун артыкчылыктуу багыттары тууралуу сөз болду.
Ошону менен катар эки тараптуу соода-экономикалык кызматташтык, Кыргызстанда демократияны жана сөз эркиндигин бекемдөө, таза жана акыйкат шайлоолорду өткөрүү багытында кызматташуу да талкууланды.
Франк-Валтер Штайнмайер мындан тышкары бүгүн Жогорку Кеңештин Эл аралык иштер, коргонуу жана коопсуздук комитетинин депутаттары менен жолукту.
Комитет төрагасы Алмазбек Баатырбеков Кыргызстан менен ЕККУнун ортосунда кызматташтык ырааттуу өнүгүп келатканын айтып, өлкөдө парламентаризмди жайылтуу багытында көрсөтүлүп жаткан жардам үчүн ыраазылык билдирди.
Ал ошондой эле былтыркы парламенттик шайлоо алгачкы жолу биометрикалык каттоонун негизинде уюштурулгандыктан бул жараянды ачык, таза өткөрүүгө мүмкүнчүлүк ачылганын билдирди.
Өз кезегинде Ф-В.Штайнмайер Кыргызстан демократиялык өнүгүү жолуна түшкөнү бул багытта ишенимдүү баратканын белгиледи жана "Кыргызстандын шайлоо өткөрүү тажрыйбасы башка КМШ өлкөлөрүнө жана Борбор Азия аймагына үлгү боло аларын" кошумчалады.
Штайнмайер Өзбекстанда
29-мартта Борбор Азия регионуна сапарын баштаган Германиянын тышкы иштер министри Франк-Вальтер Штайнмайер адегенде Өзбекстанга келген. 30-мартта ал Ташкентте өзбек тышкы иштер министри Абдулазиз Камилов менен жолуккан.
Анда тараптар регионалдык жана эл аралык кызматташуу маселелерин көтөргөн. Франк-Вальтер Штайнмайерди өзбек президенти Ислам Каримов кабыл алган.
Кыргызстандан кийин Штайнмайер Тажикстанга сапар алмакчы.
Европа коопсуздук жана кызматташуу уюмунда төрагалык кылган мамлекеттин тышкы иштер министри ЕККУнун күн тартибиндеги маселелер боюнча уюмга мүчө мамлекеттерди кыдырат. Германия министри мына ошол салтка айланган сапарды жасап жатат. Сапарынын алдында Штайнмайер Борбор Азия стратегиялык маанилүү регион экенин белгилеп, экономикалык, социалдык жана маданий байланыштарды күчөттүү потенциалын көрүп турганын билдирген. Ошондуктан Германия жана ЕККУ регион менен кызматташууга өзгөчө маани берерин кошумчалаган.
ЕККУ кайсы көйгөйлөргө көңүл бурат?
Кыргызстанда Франк-Вальтер Штайнмайер расмий бийлик башчыларынан сырткары бейөкмөт уюмдардын өкүлдөрү менен 1-апрелде жолугушат.
“Кылым шамы” бейөкмөт уюмунун лидери Азиза Абдирасулова Германия министри менен жолугушууда күн тартибине алты маселе сунушталганын билдирди:
- Жолугушууда карала турган беш маселени сунуштаптыр. Алардын арасында Кыргызстандагы абал, сөз эркиндиги, эркин жыйналуунун абалы, улуттук азчылыктардын абалы, июнь окуясы кесепеттерин жоюу, чек ара коопсуздугу сыяктуу маселелер бар. Мен аларга кошуп оппозициянын жана сөз эркиндигинин абалы жөнүндө маселе көтөрөм деп жатам.
Кезинде Кыргызстандын ЕККУдагы өкүлү болгон Аликбек Жекшенкулов Франк-Вальтер Штайнмаердин регионго сапарында глобалдык коопсуздук, маңзаттарын ташууга жолтоо коюу сыяктуу маселелер талкууланат дейт:
- Менин оюмча, сапардын негизги максаты - Европа Биримдигинин таасирдүү мүчөсү, ЕККУнун төрагасы катары жер-жерлерде болуп, абал менен таанышуу жана пикир алмашуу. Ошондой эле терроризм, экстремизм, маңзаттарын ташууга каршы туруу маселелерин көтөрөт деп ойлойм. Ал эми суу жана чек ара маселеси эки тараптуу маселе. Ошондуктан ага киришпейт го дейм.
Бирок да региондун суу-энергетикалык маселелерин чечүүгө көмөк көрсөтүү үчүн ЕККУ Энергетикалык дипломатия борборун түзүүнү сунуштаган.
Белгилүү болгондой суу ресурстарынын башатында турган Кыргызстан менен Тажикстан ири ГЭСтерди куруу аркылуу энергетикалык маселесин чечүүгө умтулууда. Ага суу этегиндеги мамлекеттер, өзгөчө Ташкенттен каршылык күчтүү. Орусиялык эксперт Виталий Третьяков бара-бара суу маселеси региондо курчуйт деп эсептейт. Бирок маселени чечүүнүн формуласы аныктала элек.
Европа коопсуздук жана кызматташуу уюму адам укуктары, сөз эркиндиги сыяктуу маселелерге да көңүл буруп келет. Аликбек Жекшенкуловдун пикиринде, Европада пайда болгон качкындар кризиси жана алардын укуктарын коргоодо маселенин чыгышы, адам укуктары Борбор Азия эмес, Европа өзүндө да дурус сакталбай жатышын көрсөтүүдө. Ошондуктан ЕККУну азыркы мезгилдин талабына жараша өзгөрүүсү керек.
