Өзбек өкмөтү Батыштын тергөөчүлөрү шектенген коррупциялык иштердин курмандыгы болгонун жазып, андыктан акчаны ага кайтаруу зарылдыгын баса белгилеген. Буга чейин президент Ислам Каримовдун кызы Гүлнаранын Батыш банктарындагы акчасы андагы тартип коргоо органдары иликтеп жаткан коррупциялык ишке байланыштуу камакка алынган болчу.
Швейцариялык L'Hebdo гезити жакында “Каримов кызынын акчасын кайтарып алгысы келет” деген аталыштагы макала жарыялады. Анда Өзбекстандын өкмөтү каржылык кылмыштарды жасаган адамдар качан эле жоопко тартылганын жана өлкө алардын жасаган коррупциялык иштеринин курмандыгы болгонун айтып, АКШнын Юстиция министрлигине кайрылуу жолдогону жазылган.
Бул макаланын автору Франсуа Пиле Өзбекстандын өкмөтү Европада камалган акчаны кайтарып алуу үчүн америкалык Holwell Shuster&Goldberg адвокаттык компаниясын жалдаганын айтты. Бул компания аркылуу Өзбекстандын юстиция министринин колу менен 4-январда Нью-Йорктогу судья Эндрю Картерге дагы кат жолдонгон.
Журналист Франсуа Пиле ал каттын мазмуну тууралуу буларга токтолду:
- Ал катта АКШ камакка алган банктардагы 500 миллион доллар Өзбекстанга таандык экени жана ал мамлекет айрым ишкерлер аралашкан бул кылмыш ишинде түздөн-түз жабырлануучу экени жазылган. Анда Гүлнара Каримованын ысымы аталган эмес. Бирок анын жардамчысы Гяна Авакяндын, ойношу Рустам Мадумаровдун жана кызматчысы Бахадыр Эргашевдин аттары аталган. Азыр эми өзбек бийлиги ошол адамдарды ири өлчөмдөгү акчаны өздөрүнө ыйгарып алышкан деп айыптап, ал каражат жабырлануучу катары Өзбекстанга кайтарылышы керектигин талап кылган.
Нью-Йорктогу судья Эндрю Картер өзбек өкмөтүнүн өтүнүчү боюнча азырынча комментарий бере элек. Бирок ал бул коррупциялык ишти кароону 27-январга дайындаганы белгилүү болду. Гүлнара Каримовага жана анын жакындарына таандык болушу мүмкүн делген компанияларга карата тергөө 2013-жылы АКШ менен Европада козголгон ири коррупциялык иликтөөлөрдүн артынан эле башталган.
TeliaSonera, VimpelCom жана МТС компанияларына Өзбекстандын байланыш рыногуна киргени үчүн Гүлнара Каримовага 1 миллиард доллар пара берген деген айып коюлган. Ошондон кийин АКШнын Юстиция министрлиги ал акча сакталган АКШ менен Европадагы банк эсептерин камакка алып койгон.
Франсуа Пиле эң көп Швейцариядагы банк эсептери бөгөлгөнүн белгиледи:
- Бул жерде мындан 2,5 жыл мурун АКШда, Швейцарияда жана башка Европа өлкөлөрүндөгү банк эсептерине катылган 1 миллиард доллардан ашуун акчанын камакка алынышы тууралуу сөз болууда. Алардын эң көбүнө Швейцариянын банктары бөгөт койгон. 800 миллион швейцариялык франктан ашуун акча сакталган Швейцариядагы банк эсептери камакка алынган. Андан кийин АКШ бир нече жүз миңдеген доллар акчаны камоого койгон. Мындан сырткары Люксембургдун, Ирландиянын жана Бельгиянын банктары мына ошондой жасашкан. Гүлнара Каримовага пара катары акча берилип турган деген кылмыш ишине байланыштуу аталган күмөндүү банк эсептеринин бардыгы бөгөлгөн.
Азырынча Өзбекстандын өкмөтү Швейцарияга же башка Европа мамлекеттерине бөгөлгөн акчаны чыгарып берүү өтүнүчү менен кайрылганы белгисиз.
Биринчи жолу Гүлнара Каримованын акчалай алыш-бериши тууралуу Швециянын коомдук телеканалы 2012-жылы атайын иликтөө репортажын даярдаган. Андан кийин башка европалык басылмалар дагы буга кайрылып, европалык уюлдук компаниялар Гүлнара Каримовага миллиондогон доллар акча пара бергенин иликтеп чыккан. Учурда ал компаниялардын иши Швециянын, Голландиянын жана АКШнын тергөө органдарынын кароосунда.
