Элчи АКШлык аскерлерди көбөйтүүдөн эле Ооганстандагы кырдаал жакшырып кетпесин айтып, ошон үчүн өлкөгө социалдык-экономикалык обьектилерди куруу аркылуу жардамдашууга үндөдү. Бул иш-чаралар, Кай Эйденин пикиринче, талиптерди жеңүүгө чоң огожо болмок.
Ооганстан. Румыниялык атайын күчтөрдүн жоокери Тагаб-Кутшбактагы машыгуу базасында. 6-январь 2010Кай Эйде БУУнун Коопсуздук Кеңешиндеги кайырлашуу сөзүндө Ооганстандагы талиптер башындагы козголоңчуларды талкалап, өлкөнүн ыраатуу өнүгүүсүн камсыздоо үчүн аскерлерди көбөйтүүдөн мурда граждандык адистерди жөнөтүп жардамдашуу зарыл экенине көңүл бурду.
Дипломат: Ооганстанга аскер эмес, адис-куруучулар керек
Азыр Ооганстанда 110 миңдей чет элдик аскер бар. Алардын 70 миңи АКШдан. Быйыл АКШ дагы 30 миң, НАТО 7 миңдей жоокер жиберет.
Эйде эл аралык коомчулукту Ооганстанга өкмөттүк мекемелердин жигердүү иштөөсүнө көмөктөшчү, жолдорду жана инфраструктураны курууга, айыл чарбасын көтөрүүгө жана кесипкөйлөрдү окутууга жардамдашуучу адистерди жөнөтүүгө чакырды.
Дасыккан норвегиялык дипломаттын пикиринче, аскерлерби же граждандык адистер болобу, алар оогандардын үрп-адаттарына түшүнүү менен мамиле кылганы жөндүү. Азыр НАТО жана анын союздаштары аскерий операцияларды пландаганада жана ишке ашырганда оогандарды теңине алып, эсептешпейт, деди БУУнун Ооганстандагы элчиси:
-Оогандар кээде өздөрүн бөтөн жерликтей жана өлкөсү эгеменсиздей сезишет. Мындай түшүнүк Ооган өкмөтү менен эл аралык жамаат арасында керексиз жана коркунучтуу абалдын жаралышына өбөлгө болот. Бул өлкөдөгү чет элдиктер баскынчылар деген шектенүүгө түртөт жана адамдарда кемсинүү сезимин жаратат.
Кай Эйденин байкашынча, чет элдиктердин чоң кемчилиги- алардын Ооганстандын салыштырмалуу тынч аймактарынын элине жардам көрсөтпөй көз жаздымында калтырганы. Натыйжада мындай жерлерди талиптер бийлеп калган.
- Мен Нью-Йоркко жөнөрдөн мурда, оогандардын бир катар көрүнүктүү саясатчыларынан эмне үчүн акыркы жылдарда талиптер жайылып кеткенин сурадым. Алардын жооптору ар кыл болду. Бирок баары тең стабилдүү аймактардын өнүгүүсү үчүн эч кандай каражат чегерилбегенин айтышты. Ал үчүн биз азыр чоң чыгымга барышыбыз керек.
АКШнын БУУдагы элчиси Розмари Дикарло Вашингтон Ооганстандагы граждандык адистердин саны быйыл 1 миңге жеткирерин, бул былтыркыдан үч эсе көп экенин билдирди.
Кабылдагы анти-америкалык митингдин катышуучулары. 3-декабрь 2009
Талиптер "кара тизмеден" чыкса, куралын таштайбы?
Ооганстандын БУУдагы элчиси Захир Танин болсо тынч турмушка умтулган талиптерди коомго камыр-жумур аралаштыруу үчүн Коопсуздук Кеңешинин 1267-резолюциясын кайра кароого чакырды:
-...Кеңештин резолюциясы боюнча түзүлгөн жалпы тизме өзгөртүлсө, Ооган өкмөтүнүн талабына жараша талиптердин адаватчылыктан баш тартып, тынчтыкта жашоого даяр бөлүктөрү санкция тизмесинен чыгарылмак.
Айтылган тизмедеги оогандардын банктардагы эсептери тоңдурулуп, алардын көптөгөн өлкөлөргө кирүүсүнө уруксат жок.
Талиптердин БУУдагы мурдакы өкүлү Абдул Хаким Мужахид да шаршемби күнү “Азаттыка” берген интервьюда оогандар арасындагы өз ара ишенбөөчүлүктү жоюу үчүн“кара тизмени” өзгөртүү зарыл экенин айтты:
-Ооганстанда өз ара ишенбөөчүлүк өкүм сүрүүдө. Өкмөткө оппозициядагы айрым адамдардын ысмы (АКШнын) кара тизмесинде жана (БУУнун) санкция тизмесинде жүрөт. Алардын ысмы бул тизмеден чыгарылса, ич ара ишенүүгө жана Ооганстандагы тынчтыкка карай жасалган жакшы кадам болмок.
Кай Эйденин айтымында, козголоңчуларды кызматташууга тартуу тынчтыкка жардамдашы мүмкүн, бирок алар оболу курал-жарагын таштап, эркин жана демократиялуу Ооганстан үчүн кызмат кылууга даяр экенин далилдеп бериши абзел.
Оогандар кээде өздөрүн бөтөн жерликтей жана өлкөсү эгеменсиздей сезишет.
Кай Эйде
Дипломат: Ооганстанга аскер эмес, адис-куруучулар керек
Азыр Ооганстанда 110 миңдей чет элдик аскер бар. Алардын 70 миңи АКШдан. Быйыл АКШ дагы 30 миң, НАТО 7 миңдей жоокер жиберет.
Эйде эл аралык коомчулукту Ооганстанга өкмөттүк мекемелердин жигердүү иштөөсүнө көмөктөшчү, жолдорду жана инфраструктураны курууга, айыл чарбасын көтөрүүгө жана кесипкөйлөрдү окутууга жардамдашуучу адистерди жөнөтүүгө чакырды.
Дасыккан норвегиялык дипломаттын пикиринче, аскерлерби же граждандык адистер болобу, алар оогандардын үрп-адаттарына түшүнүү менен мамиле кылганы жөндүү. Азыр НАТО жана анын союздаштары аскерий операцияларды пландаганада жана ишке ашырганда оогандарды теңине алып, эсептешпейт, деди БУУнун Ооганстандагы элчиси:
-Оогандар кээде өздөрүн бөтөн жерликтей жана өлкөсү эгеменсиздей сезишет. Мындай түшүнүк Ооган өкмөтү менен эл аралык жамаат арасында керексиз жана коркунучтуу абалдын жаралышына өбөлгө болот. Бул өлкөдөгү чет элдиктер баскынчылар деген шектенүүгө түртөт жана адамдарда кемсинүү сезимин жаратат.
Кай Эйденин байкашынча, чет элдиктердин чоң кемчилиги- алардын Ооганстандын салыштырмалуу тынч аймактарынын элине жардам көрсөтпөй көз жаздымында калтырганы. Натыйжада мындай жерлерди талиптер бийлеп калган.
- Мен Нью-Йоркко жөнөрдөн мурда, оогандардын бир катар көрүнүктүү саясатчыларынан эмне үчүн акыркы жылдарда талиптер жайылып кеткенин сурадым. Алардын жооптору ар кыл болду. Бирок баары тең стабилдүү аймактардын өнүгүүсү үчүн эч кандай каражат чегерилбегенин айтышты. Ал үчүн биз азыр чоң чыгымга барышыбыз керек.
АКШнын БУУдагы элчиси Розмари Дикарло Вашингтон Ооганстандагы граждандык адистердин саны быйыл 1 миңге жеткирерин, бул былтыркыдан үч эсе көп экенин билдирди.
Талиптер "кара тизмеден" чыкса, куралын таштайбы?
Ооганстандын БУУдагы элчиси Захир Танин болсо тынч турмушка умтулган талиптерди коомго камыр-жумур аралаштыруу үчүн Коопсуздук Кеңешинин 1267-резолюциясын кайра кароого чакырды:
-...Кеңештин резолюциясы боюнча түзүлгөн жалпы тизме өзгөртүлсө, Ооган өкмөтүнүн талабына жараша талиптердин адаватчылыктан баш тартып, тынчтыкта жашоого даяр бөлүктөрү санкция тизмесинен чыгарылмак.
Айтылган тизмедеги оогандардын банктардагы эсептери тоңдурулуп, алардын көптөгөн өлкөлөргө кирүүсүнө уруксат жок.
Талиптердин БУУдагы мурдакы өкүлү Абдул Хаким Мужахид да шаршемби күнү “Азаттыка” берген интервьюда оогандар арасындагы өз ара ишенбөөчүлүктү жоюу үчүн“кара тизмени” өзгөртүү зарыл экенин айтты:
-Ооганстанда өз ара ишенбөөчүлүк өкүм сүрүүдө. Өкмөткө оппозициядагы айрым адамдардын ысмы (АКШнын) кара тизмесинде жана (БУУнун) санкция тизмесинде жүрөт. Алардын ысмы бул тизмеден чыгарылса, ич ара ишенүүгө жана Ооганстандагы тынчтыкка карай жасалган жакшы кадам болмок.
Кай Эйденин айтымында, козголоңчуларды кызматташууга тартуу тынчтыкка жардамдашы мүмкүн, бирок алар оболу курал-жарагын таштап, эркин жана демократиялуу Ооганстан үчүн кызмат кылууга даяр экенин далилдеп бериши абзел.
