“Агым” гезитинин 6- декабрдагы санында Жогорку Кеңештин депутаты Мелис Эшимкановдун : "Саясатчылар сырты - тамшандыргандай кыпкызыл, ичи - чириген алмадайбыз..." деген маегинин уландысы жарык көрдү. Анда “Асаба” гезитинин жабылыш себептери, Турдакун Усубалиев, ыйман, достук, учур көйгөйлөрү тууралуу кеп кылган.
«Бийлик үстөмдүгүнө башка күчтөрүнөн бери кошулуп, баш көтөргүс кысууга, таптаза Мелис Эшимкановду жоготууга жандалбас кылышкан. Тилекке каршы, тилектерине жеткен жок. Биринчиден, ошондо Кубат акенин мага болгон жөлөгү, экинчиден, өзүмдүн акыйкат жолуна түшүп алганым, үчүнчүдөн, ошол куракка келгенче катуу соккуларды жеп "оозумдун канын сүртүп" басып кетмей адатым менен сакталып калдымбы дейм.
Жусубалиев Кубат акени Аскар Акаев айына бир эле жолу кабыл алып, кеңешчи кылып алганында, балким өткөн трагедияга кабылбайт эле. Ошол нерсени Дастан Сарыгуловго, Адахан Мадумаровго, Курманбек Бакиевге кайталап айтайын дейм. Бирок, аларга ишенбейм, алардын угарына ишенбейм. Анткени, кулактары дүлөй.
Биринчиден, саясатта дос болгон аябай опурталдуу экен. Экинчиден, кыргыздар дос күткөндү билбейбиз. Депутатпы, чөнтөгүндө акчасы барбы, мага пайдасы тийер бекен деп достошобуз. Достошууну курулай антташмайга, кучакташып өбүшмөйгө, анан да "сен үчүн жанымды берем" деген карандай калп ураандарга алмаштырып ийет экенбиз» дейт кабарчы Асланбек Сартбаев менен аңгемелешкен Мелис Эшимканов.
Ушул «Агымдагы» «Кадрлар" баарын чечет» деген журналист Жеңишбек Эдигеевдин маегинде Жогорку Кеңеш депутаты Кубатбек Байболов депутаттык этика тууралуу пикирин билдирген. «Саясат эмоцияны жаман көрөт. Чоң саясатта катуу жиниң менен бир чечим кабыл алдың дегиче, ошол чоң майданда талкаландың дей бер. Саясатчы эмоцияны коюп, өзү ошол структурага керек экенин далилдеп бериши керек. Далилдей албасаң, кете бересиң» дейт Кубат Байболов.
Ушул маектешүүнүн дагы бир каарманы экс- премьер- министр Турсунбек Чыңгышев "Кээде Топчубекке кошулуп, парламентти тараткым келип кетет" деген пикирин билдирүү менен «Бизде байлык деген жетиштүү. Кадрлар жетиштүү. Бирок мыкты стратегиялык план жок. Талап жок. Президенттин тегерегине жыйнаган кадрларын көрүп атпайсыңарбы. Жетекчи даанышман болсо, жанына жалаң акылдууларды топтош керек.» дейт Турсунбек Чыңгышев.
ТИМдин башкы консулдук башкармалыгынын башчысы Эрик Бейшембиев менен «Агымдын» кабарчысы Асран Айдаралиев паспорт көйгөйү тууралуу маектешкен. Ошол маектешүүнүн мазмуну жөнүндө автор мындай дейт:
-Бул паспорт боюнча жакында Маалымат ресурстары жана технологиялар боюнча улуттук агентство ачылган. Паспорт боюнча болгон маселелердин бардыгына ушул агентство жоопкерчиликтүү. ТИМ болсо чет мамлекетте иштеп, окуп, жашап жүргөн жарандардын паспорт маселесин чечип бергенге мындай тартип киргизген. Ар ким ошол жердеги элчиликтерге арыз менен кайрылышат, алар анкета толтуруп туруп бизге жиберет, биз улуттук агентствого жөнөтөбүз, алар бардыгын тактап, дыкат текшерүүдөн өткөргөн соң кайра бизге жиберет. Биз аларды аталган элчиликтерге жөнөтүп чет элде жүргөн атуулдардын паспорттуу болушун камсыздайбыз.
-Менин билишимче бүгүнкү күндө улуттук агентстводо эки миңден ашык бланктар бар болчу. Ал эми аларды кандай, кимге берип жатат белгисиз. Себеби, мындай да, ИИМде паспорт боюнча виза башкармалыгы иштейт. Алар паспорттун анкеталарын райондук бөлүмдөргө таратат. Паспорт керек деген жарандар өз районундагы паспорттук бөлүмдөргө кайрылат да, алар улуттук агентствого жиберет. Улуттук агентство карап чыгат да, паспортту кайра ошол паспорт бөлүмүнө жиберет. Паспорт ээси ошол жерден алат.
-Көпчүлүк учурда негизинен Россия менен Казакстанда жүргөндөрдүн санын беш жүздөн жети жүз миңге чейин жеткирип айтып жүрүшөт, канчалык деңгээлде чындыкка жакын?
-Жок, андай эмес. Ал өтө апыртылып айтылган сөз. Биздин маалымат боюнча болгону үч жүз миңдин тегерегинде. Көбүнчө жайкысын, соода жүрүп жатканда, анан ар кандай айыл чарба жумуштары менен барган көпчүлүк биздин жарандар күзүндө кайра келе беришет. Дайыма соода кылып жашагандар албетте, андай көп эмес. Анын үстүнө барып-келип жүргөндөрдүн көпчүлүгү эч качан каттоодон өтүшпөйт. Жанагы так эмес болуп жатканы ошондон. Биз суранып кетээр элек, башка өлкөнүн аймагына кирер замат ошол жактагы биздин элчиликтерге же болбосо консулдук кызматка сөзсүз кайрылсаңар. Мындай учурда биринчи кезекте өзүңөргө абдан жеңилирээк жана ыңгайлуу болот эле демекчимин. Кээ учурда укуктары тебеленип, ал эмес дайынсыз жоголуп кеткендер да жок эмес. Алардын кайда, эмне кылып жүргөндөрү менен эч кимдин кабары жок болуп жатпайбы.
6- декабрдагы “Аалам” гезити учурда Кыргызстан үчүн оор кылмыш кылгандарга өлүм жазасы керекпи же жокпу? деген суроого жооп издеген. Жогорку кеңештин депутаты Алишер Сабировдун айтымында мындай жаза керек. “Ушундай чара- өлүм жазасын колдонуу менен гана кылмыштуулукка бөгөт коюш керек “ дейт депутат. Өлкөнүн адилет министри Марат Кайыпов бул пикирге караманча каршы. “Кудай берген өмүрдү кудай гана алыш керек. Биз өлкө- адам укугун коргогон демократиялык багыттагы мамлекет” деген пикирде министр Марат Кайыпов.
Ушундай пикирге үндөш ойду өлкөнүн жаза өтөө башкармасынын жетекчиси Капар Мукеев да кошулуп, “Бирөөгө өлүм тилегенче, өмүр тилейли. Өлүм жазасына каршымын. Бул маселеге өтө аяр мамиле кылуу керек” дейт.
Ушул “Аалам” гезитинде Бишкек шаарынын башкы архитектору Каныбек Нарбаев жаңы конуштардагы курулган жана курулуп жаткан турак- жайлар типтүү долбоорсуз салынып, жер титирөөгө туруштук бере албастыгын, коопсуздук сакталбаганын айткан. Ошондой эле парламенттеги эки комитетке кимдер төрага болгону тууралуу журналист Кенжебек Арыкбаевдин баяндамасы да бар.
6- декабрдагы “Кыргыз туусу” гезиттинде өлкөнүн президенти Курманбек Бакиев бирин бир кайталаган мамлекеттик стуруктуралары кыскартуу тууралуу указга кол койгону, ага түшүндүрмө да берилди. Дүйнө жүзүнүн үрөйүн учурган СПИД оорусу, өлкөдө 700 жакын адам ушундай дартка чалдыканы, бул оорунун алдын алуу чаралары тууралуу “Кыргыз туусу” гезити маалымдады. Ушул гезиттин кабарчысы Бактыгүл Чотурова улуттук телерадиокорпорациянын вице- президенти Бейшенбек Бекешов менен болгон маегинде, ал дале кыргыз тилиндеги берүүлөр аздыгы, дежур чалдар теленин кадырын дале кетирип жатканын айткан. .
6-декабрдагы “Эркинтоо” гезити жакында болчу Жеңижок акындын 145 жылдыгына карата Асанбай Жусупбековдун макаласына орун берди. “Эл эмне дейт” деген рубриканын алдында түрдүү пикирлер жарыяланды. “Базарларда араба түртүп, көр оокаттын айынан окубай калган балдардын тагдырлары өкүнүчкө салып, жүрөк оорутат. Алар жашынан ден соолугунан ажырап калууда.” деп жазат бишкектик Замира Бегимкулова.
Ушул “Эркинтоого” берген маегинде экс- депутат Токтокан Боромбаева өлкөдөгү гендер саясаты тууралуу кеп козгоп, “эркектер жол бермейинче, аялдар бийликке келбейт” дейт. Ошондой эле айыл өкмөттөрү, Конституциянын жаңы долбоору тууралуу кабарчы Азимбек Чамашевдин макаласы да чыкты.
5- декабрдагы “Вечерний Бишкек” гезити кыз- келиндер жазасын өтөп жаткан №2 абактагы оор абал, аялдардын арыз- муңун, дары –дармектин жетишсиздигин маалымдады.
«Бийлик үстөмдүгүнө башка күчтөрүнөн бери кошулуп, баш көтөргүс кысууга, таптаза Мелис Эшимкановду жоготууга жандалбас кылышкан. Тилекке каршы, тилектерине жеткен жок. Биринчиден, ошондо Кубат акенин мага болгон жөлөгү, экинчиден, өзүмдүн акыйкат жолуна түшүп алганым, үчүнчүдөн, ошол куракка келгенче катуу соккуларды жеп "оозумдун канын сүртүп" басып кетмей адатым менен сакталып калдымбы дейм.
Жусубалиев Кубат акени Аскар Акаев айына бир эле жолу кабыл алып, кеңешчи кылып алганында, балким өткөн трагедияга кабылбайт эле. Ошол нерсени Дастан Сарыгуловго, Адахан Мадумаровго, Курманбек Бакиевге кайталап айтайын дейм. Бирок, аларга ишенбейм, алардын угарына ишенбейм. Анткени, кулактары дүлөй.
Биринчиден, саясатта дос болгон аябай опурталдуу экен. Экинчиден, кыргыздар дос күткөндү билбейбиз. Депутатпы, чөнтөгүндө акчасы барбы, мага пайдасы тийер бекен деп достошобуз. Достошууну курулай антташмайга, кучакташып өбүшмөйгө, анан да "сен үчүн жанымды берем" деген карандай калп ураандарга алмаштырып ийет экенбиз» дейт кабарчы Асланбек Сартбаев менен аңгемелешкен Мелис Эшимканов.
Ушул «Агымдагы» «Кадрлар" баарын чечет» деген журналист Жеңишбек Эдигеевдин маегинде Жогорку Кеңеш депутаты Кубатбек Байболов депутаттык этика тууралуу пикирин билдирген. «Саясат эмоцияны жаман көрөт. Чоң саясатта катуу жиниң менен бир чечим кабыл алдың дегиче, ошол чоң майданда талкаландың дей бер. Саясатчы эмоцияны коюп, өзү ошол структурага керек экенин далилдеп бериши керек. Далилдей албасаң, кете бересиң» дейт Кубат Байболов.
Ушул маектешүүнүн дагы бир каарманы экс- премьер- министр Турсунбек Чыңгышев "Кээде Топчубекке кошулуп, парламентти тараткым келип кетет" деген пикирин билдирүү менен «Бизде байлык деген жетиштүү. Кадрлар жетиштүү. Бирок мыкты стратегиялык план жок. Талап жок. Президенттин тегерегине жыйнаган кадрларын көрүп атпайсыңарбы. Жетекчи даанышман болсо, жанына жалаң акылдууларды топтош керек.» дейт Турсунбек Чыңгышев.
ТИМдин башкы консулдук башкармалыгынын башчысы Эрик Бейшембиев менен «Агымдын» кабарчысы Асран Айдаралиев паспорт көйгөйү тууралуу маектешкен. Ошол маектешүүнүн мазмуну жөнүндө автор мындай дейт:
-Бул паспорт боюнча жакында Маалымат ресурстары жана технологиялар боюнча улуттук агентство ачылган. Паспорт боюнча болгон маселелердин бардыгына ушул агентство жоопкерчиликтүү. ТИМ болсо чет мамлекетте иштеп, окуп, жашап жүргөн жарандардын паспорт маселесин чечип бергенге мындай тартип киргизген. Ар ким ошол жердеги элчиликтерге арыз менен кайрылышат, алар анкета толтуруп туруп бизге жиберет, биз улуттук агентствого жөнөтөбүз, алар бардыгын тактап, дыкат текшерүүдөн өткөргөн соң кайра бизге жиберет. Биз аларды аталган элчиликтерге жөнөтүп чет элде жүргөн атуулдардын паспорттуу болушун камсыздайбыз.
-Менин билишимче бүгүнкү күндө улуттук агентстводо эки миңден ашык бланктар бар болчу. Ал эми аларды кандай, кимге берип жатат белгисиз. Себеби, мындай да, ИИМде паспорт боюнча виза башкармалыгы иштейт. Алар паспорттун анкеталарын райондук бөлүмдөргө таратат. Паспорт керек деген жарандар өз районундагы паспорттук бөлүмдөргө кайрылат да, алар улуттук агентствого жиберет. Улуттук агентство карап чыгат да, паспортту кайра ошол паспорт бөлүмүнө жиберет. Паспорт ээси ошол жерден алат.
-Көпчүлүк учурда негизинен Россия менен Казакстанда жүргөндөрдүн санын беш жүздөн жети жүз миңге чейин жеткирип айтып жүрүшөт, канчалык деңгээлде чындыкка жакын?
-Жок, андай эмес. Ал өтө апыртылып айтылган сөз. Биздин маалымат боюнча болгону үч жүз миңдин тегерегинде. Көбүнчө жайкысын, соода жүрүп жатканда, анан ар кандай айыл чарба жумуштары менен барган көпчүлүк биздин жарандар күзүндө кайра келе беришет. Дайыма соода кылып жашагандар албетте, андай көп эмес. Анын үстүнө барып-келип жүргөндөрдүн көпчүлүгү эч качан каттоодон өтүшпөйт. Жанагы так эмес болуп жатканы ошондон. Биз суранып кетээр элек, башка өлкөнүн аймагына кирер замат ошол жактагы биздин элчиликтерге же болбосо консулдук кызматка сөзсүз кайрылсаңар. Мындай учурда биринчи кезекте өзүңөргө абдан жеңилирээк жана ыңгайлуу болот эле демекчимин. Кээ учурда укуктары тебеленип, ал эмес дайынсыз жоголуп кеткендер да жок эмес. Алардын кайда, эмне кылып жүргөндөрү менен эч кимдин кабары жок болуп жатпайбы.
6- декабрдагы “Аалам” гезити учурда Кыргызстан үчүн оор кылмыш кылгандарга өлүм жазасы керекпи же жокпу? деген суроого жооп издеген. Жогорку кеңештин депутаты Алишер Сабировдун айтымында мындай жаза керек. “Ушундай чара- өлүм жазасын колдонуу менен гана кылмыштуулукка бөгөт коюш керек “ дейт депутат. Өлкөнүн адилет министри Марат Кайыпов бул пикирге караманча каршы. “Кудай берген өмүрдү кудай гана алыш керек. Биз өлкө- адам укугун коргогон демократиялык багыттагы мамлекет” деген пикирде министр Марат Кайыпов.
Ушундай пикирге үндөш ойду өлкөнүн жаза өтөө башкармасынын жетекчиси Капар Мукеев да кошулуп, “Бирөөгө өлүм тилегенче, өмүр тилейли. Өлүм жазасына каршымын. Бул маселеге өтө аяр мамиле кылуу керек” дейт.
Ушул “Аалам” гезитинде Бишкек шаарынын башкы архитектору Каныбек Нарбаев жаңы конуштардагы курулган жана курулуп жаткан турак- жайлар типтүү долбоорсуз салынып, жер титирөөгө туруштук бере албастыгын, коопсуздук сакталбаганын айткан. Ошондой эле парламенттеги эки комитетке кимдер төрага болгону тууралуу журналист Кенжебек Арыкбаевдин баяндамасы да бар.
6- декабрдагы “Кыргыз туусу” гезиттинде өлкөнүн президенти Курманбек Бакиев бирин бир кайталаган мамлекеттик стуруктуралары кыскартуу тууралуу указга кол койгону, ага түшүндүрмө да берилди. Дүйнө жүзүнүн үрөйүн учурган СПИД оорусу, өлкөдө 700 жакын адам ушундай дартка чалдыканы, бул оорунун алдын алуу чаралары тууралуу “Кыргыз туусу” гезити маалымдады. Ушул гезиттин кабарчысы Бактыгүл Чотурова улуттук телерадиокорпорациянын вице- президенти Бейшенбек Бекешов менен болгон маегинде, ал дале кыргыз тилиндеги берүүлөр аздыгы, дежур чалдар теленин кадырын дале кетирип жатканын айткан. .
6-декабрдагы “Эркинтоо” гезити жакында болчу Жеңижок акындын 145 жылдыгына карата Асанбай Жусупбековдун макаласына орун берди. “Эл эмне дейт” деген рубриканын алдында түрдүү пикирлер жарыяланды. “Базарларда араба түртүп, көр оокаттын айынан окубай калган балдардын тагдырлары өкүнүчкө салып, жүрөк оорутат. Алар жашынан ден соолугунан ажырап калууда.” деп жазат бишкектик Замира Бегимкулова.
Ушул “Эркинтоого” берген маегинде экс- депутат Токтокан Боромбаева өлкөдөгү гендер саясаты тууралуу кеп козгоп, “эркектер жол бермейинче, аялдар бийликке келбейт” дейт. Ошондой эле айыл өкмөттөрү, Конституциянын жаңы долбоору тууралуу кабарчы Азимбек Чамашевдин макаласы да чыкты.
5- декабрдагы “Вечерний Бишкек” гезити кыз- келиндер жазасын өтөп жаткан №2 абактагы оор абал, аялдардын арыз- муңун, дары –дармектин жетишсиздигин маалымдады.
