Ф. Кулов жаңы өкмөт негизинен эки орчун проблеманы чечүү аракетин көрө тургандыгын маалымдады. Кедейликти жоюу, коррупцияны ооздуктоо жаңы бийликтин алдыдагы беш жыл ичинде аткарчу негизги милдети. А. Акаев өкмөтү буга чейин мактап-жактап келген 2010-жылга чейинки кедейликти азайтуунун улуттук стратегиясын Ф. Кулов «кучакка сыйгыс» опсуз чоң программа катары мүнөздөп, мындан ары конкрет социалдык-экономикалык проблемаларды чечүүнүн жолун издей тургандыгын билдирди:
- Кедейликти кыскартуунун 2010-жылга эсептелген программасын жар салып, эки кулач программаны - өнүгүүнүн комплекстүү негизи жана кедейликти кыскартуунун улуттук стратегиясы аркылуу чечүүгө ниет кылышкан. Эларалык уюмдардын пикири боюнча бул программалар «кучак жеткис» проблемаларды камтыган. Натыйжада колдо болгон ресурстарды конкрет социалдык-экономикалык проблемаларды чечүүгө топтой алышкан жок.
Жаңы өкмөттүн азырынча ишенич арткан үмүтү - опсуз чоң мамлекеттик башкаруу аппаратын кыскартуу, анын эсебинен мамлекеттик чыгымдарды азайтуу. Кыргызстандын бюджетине оорчулугун салып отурган чиновниктер санын кыскартуу, облустарды жоюу, кайра түзүү машакатын Кыргызстан бир нече ирет башынан өткөргөн. Мындан сырткары жаңы өкмөт салык жана бажы кызматтарындагы тамырлап кеткен коррупцияны жоюп, бюджетке акча түшүрүүнү азыркысынан эки эсе көбөйтүү милдетин алдына коюуда.
Ф. Куловдун өкмөтү киреше салыгы менен киреше-нарк салыгын 10% азайтуу, социалдык фондго которулчу салыктын өлчөмүн төмөндөтүү, жергиликтүү салыктардын санын кыскартуу, өндүрүштүн өсүшүнө көмөк көрсөтүү жаатында биртоп салык жеңилдиктерин берүүгө кайыл. Жаңы өкмөттүн салыктарды азайтуу демилгеси Эларалык валюта корунун миссиясынын макулдугунан кийин гана ачыкка чыгып отурат.
Жаңы өкмөт башчысы «кучак сыйгыс» проблема катары мүнөздөп аткан 2010-жылга чейин кедейликти кыскартуунун улуттук стратегиясынын негизинде Кыргызстан түзүп чыккан үч жылдык программаны Эларалык валюта кору каржылап, анын аткарылышы тышкы карыздардын кечилишине байланып келатат.
ЭВК миссия жетекчиси Тапио Саавалайнен кыргыз өкмөтү программага астейдил киришкени менен аны так аткара албайт деген пикирде:
- Өлкөнүн экономикалык саясаты тууралуу айтканда, кийинки эки жылда программаны так аткарбагандыкты байкап келатабыз. Жаңы өкмөт андай алешемдиктерге жол бербеши керек. Бул айтылган убада, чыгарылган жарлык жалаң кагаз бетинде калбай, ишке ашышы керектигин билдирет.
Экономикалык программанын жерпайын түзгөн негиздердин дагы бири – коррупциянын ооздугун тартуу. Жаңы өкмөт экс-президент менен үй-бүлөсүнүн өлкө экономикасына алып келген зыянын так аныктай элек. Аны иликтеп, өткөндөн сабак алмайын жаңыга киришүү өтөле опурталдуу жумуш.
Вице-премьер-министрдин милдетин аткаруучу Данияр Үсөновдун ырасташынча:
- Жаңы бийликке, келечекте бизден кийин дагы кандай бийликтер келет, ошого сабак болуш керек, элибизге сабак болушу керек. Биз ушинтип унчукпай, «өппай!» деп ал келатканда таманыбыз үзүлгөнчө чуркап, шилекейибизди чачыратып, «айланып кетейин, сенден жакшы жок», деп айтып келген жолубуз эмнеге алып келди, ушул баарыбызга сабак болушу керек.
Быйыл «Кумтөрдөн» алтын кенин казып алуу ырааты кыйла басаңдап, анын натыйжасында экономикалык өнүгүш өткөн жылга салыштырмалуу төмөн болушу болжолдонууда. Алдыдагы эки жыл облустарды жоюу, башкаруу аппаратын кыскартуу сындуу уюштуруу иштерине арналмакчы. Ага чейин экономикалык программа дагы такталары турган иш. Түзүлө элек өкмөттүн экономикалык программасы ошондон Ф. Кулов сынга алган комплекстүү өнүгүүнүн улуттук стратегиясына окшошуп атышынын себеп-жөнү бар. Өкмөт жаңы болгон менен анда отургандардын көбү эски жетекчилер.
- Кедейликти кыскартуунун 2010-жылга эсептелген программасын жар салып, эки кулач программаны - өнүгүүнүн комплекстүү негизи жана кедейликти кыскартуунун улуттук стратегиясы аркылуу чечүүгө ниет кылышкан. Эларалык уюмдардын пикири боюнча бул программалар «кучак жеткис» проблемаларды камтыган. Натыйжада колдо болгон ресурстарды конкрет социалдык-экономикалык проблемаларды чечүүгө топтой алышкан жок.
Жаңы өкмөттүн азырынча ишенич арткан үмүтү - опсуз чоң мамлекеттик башкаруу аппаратын кыскартуу, анын эсебинен мамлекеттик чыгымдарды азайтуу. Кыргызстандын бюджетине оорчулугун салып отурган чиновниктер санын кыскартуу, облустарды жоюу, кайра түзүү машакатын Кыргызстан бир нече ирет башынан өткөргөн. Мындан сырткары жаңы өкмөт салык жана бажы кызматтарындагы тамырлап кеткен коррупцияны жоюп, бюджетке акча түшүрүүнү азыркысынан эки эсе көбөйтүү милдетин алдына коюуда.
Ф. Куловдун өкмөтү киреше салыгы менен киреше-нарк салыгын 10% азайтуу, социалдык фондго которулчу салыктын өлчөмүн төмөндөтүү, жергиликтүү салыктардын санын кыскартуу, өндүрүштүн өсүшүнө көмөк көрсөтүү жаатында биртоп салык жеңилдиктерин берүүгө кайыл. Жаңы өкмөттүн салыктарды азайтуу демилгеси Эларалык валюта корунун миссиясынын макулдугунан кийин гана ачыкка чыгып отурат.
Жаңы өкмөт башчысы «кучак сыйгыс» проблема катары мүнөздөп аткан 2010-жылга чейин кедейликти кыскартуунун улуттук стратегиясынын негизинде Кыргызстан түзүп чыккан үч жылдык программаны Эларалык валюта кору каржылап, анын аткарылышы тышкы карыздардын кечилишине байланып келатат.
ЭВК миссия жетекчиси Тапио Саавалайнен кыргыз өкмөтү программага астейдил киришкени менен аны так аткара албайт деген пикирде:
- Өлкөнүн экономикалык саясаты тууралуу айтканда, кийинки эки жылда программаны так аткарбагандыкты байкап келатабыз. Жаңы өкмөт андай алешемдиктерге жол бербеши керек. Бул айтылган убада, чыгарылган жарлык жалаң кагаз бетинде калбай, ишке ашышы керектигин билдирет.
Экономикалык программанын жерпайын түзгөн негиздердин дагы бири – коррупциянын ооздугун тартуу. Жаңы өкмөт экс-президент менен үй-бүлөсүнүн өлкө экономикасына алып келген зыянын так аныктай элек. Аны иликтеп, өткөндөн сабак алмайын жаңыга киришүү өтөле опурталдуу жумуш.
Вице-премьер-министрдин милдетин аткаруучу Данияр Үсөновдун ырасташынча:
- Жаңы бийликке, келечекте бизден кийин дагы кандай бийликтер келет, ошого сабак болуш керек, элибизге сабак болушу керек. Биз ушинтип унчукпай, «өппай!» деп ал келатканда таманыбыз үзүлгөнчө чуркап, шилекейибизди чачыратып, «айланып кетейин, сенден жакшы жок», деп айтып келген жолубуз эмнеге алып келди, ушул баарыбызга сабак болушу керек.
Быйыл «Кумтөрдөн» алтын кенин казып алуу ырааты кыйла басаңдап, анын натыйжасында экономикалык өнүгүш өткөн жылга салыштырмалуу төмөн болушу болжолдонууда. Алдыдагы эки жыл облустарды жоюу, башкаруу аппаратын кыскартуу сындуу уюштуруу иштерине арналмакчы. Ага чейин экономикалык программа дагы такталары турган иш. Түзүлө элек өкмөттүн экономикалык программасы ошондон Ф. Кулов сынга алган комплекстүү өнүгүүнүн улуттук стратегиясына окшошуп атышынын себеп-жөнү бар. Өкмөт жаңы болгон менен анда отургандардын көбү эски жетекчилер.
