Парламенттик шайлоонун биринчи турунан тарта Кыргызстандын бир нече жеринде карапайым элдин нааразылык чаралары орун алууда. Жалалабат облусундагы нааразылык акциясынын катышуучулары 4-марттан тарта областтык админстрациянын имаратын ээлеп алышты.
Шайлоо жыйынтыгына нааразылык акциялары 5-мартта Бишкек шаарында, Жалалабат областынын Ноокен районунда, Ош шаарынын өзүндө жана Ош областынын Карасуу, Каракулжа райондорунда өткөрүлдү.
«Азаттык» радиосунун дубандагы кабарчысы Рысбай Абдраимовдун кабарлоосуна караганда, Жалалабат областык имаратынын алдында 5-мартта үч миңге жакын адам, ал эми Ноокен районунда эки миңге жакын атуул нааразылык акциясына чыгышты.
Жалалабат облустук бийликтин имаратын ээлеп алган атуулдар мамлекет башчы Аскар Акаевди кызматтан кетирүү, айрым шайлоо округдарындагы добуш берүүнүн жыйынтыктарын жокко чыгарууну талап кылышууда. Азырынча алардын качан тарай тургандыгы белгисиз.
Кыргызстандын бир нече жеринде орун алган мындай нааразылык акциялары коомчулукта түрдүүчө бааланууда. Айрым жергиликтүү байкоочулар мамлекет башчы же премьер-министр мындай нааразылык акциясынын катышуучулары менен жолугушуп, окуяны жеринде жөнгө салбаса, өлкөдөгү кырдаал мындан да курчуп кетишээрин боолголошот:
- Токтобойт, күчөйт. Аксы окуясы учурундагыдай Бишкекке жөө жүрүш болот. Элдин баары чыгат. Окуя Украинадагыдай болуп өнүгөт. Анда бийлик кетүүгө аргасыз болот. Ошондуктан окуяны алдын алуу керек. Анткени окуя көзөмөлдөн чыгып баратат. -дейт «Жарандык коом коррупцияга каршы» бейөмөт уюм төрага орун басары, жаш саясат таануучу Марат Казакбаев.
Ал эми аткаруу бийлик өкүлдөрү болсо өлкөдөгү саясий кырдаал боюнча башкача пикирлерин айтышып, нааразылык акциясынын катышуучулары Жалалабат областтык админстрация имаратын ээлеп алды деген маалыматты жокко чыгарышат. Ошондой эле бийлик өкүлдөрү Жалалабат областында нааразылык акциясына болгону беш жүздүн тегерегиндеги акчага алданган атуулдар, чыгышууда деген оюн журналистерге 5-мартта Бишкекте өткөн маалымат жыйында билдиришти.
Президенттик администрация башчысы Болот Жанузаковдун айтымында, нааарызылык акциясынын талаптары аткарылбайт:
- Алардын талабы баягы эле ич күйдүлүктөн чыккан, өздөрүнүн жеке керт башын ойлогон талап. Шайлоо жыйынтыгын өзгөртүү бийликтин иши эмес. Анткени эл кол көтөрүп, шайлап алгандан кийин эмне үчүн алардын укугун бузушубуз керек. Мындай талап аткарылбайт.
Кыргызстан элдик кыймылынын төрагасынын орун басары Ишенгүл Болжурова өлкөдөгү кырдаалды жөнгө салуу үчүн пикетчилердин талабы аткарылыш керек деген пикирде:
- Токтотуш оңой эле. Бийлик кызматтан кетип, шайлоо адилет өткөрүлүш керек. Шайлоодо бийлик тарабынан болгон элдин добуштарын сатып алуу, мамлекеттик административдик ыкмаларды колдонууга бөгөт коюш керек болчу.
Ошентип учурда Кыргызстандын жер-жерлеринде болгон саясий нааразылык акциялары боюнча коомчулукка түрдүүчө маалымат берилүүдө. Буга байланыштуу айрым байкоочулар учурда өлкө түштүгүндө болуп жаткан окуяларды мындан бир нече жыл илгери болгон Аксы окуясына салыштырышууда.
Аксы окуясы учурунда да аткаруу бийлиги биринчи күндөрү эч нерсе болгон жок деп, чыныгы болгон окуяны коомчулукка маалымдаган эркин маалымат каражаттарын күнөөлөгөн. Бирок иш жүзүндө окуя башкача болгонун коомчулук кечирээк билип отурат.
Шайлоо жыйынтыгына нааразылык акциялары 5-мартта Бишкек шаарында, Жалалабат областынын Ноокен районунда, Ош шаарынын өзүндө жана Ош областынын Карасуу, Каракулжа райондорунда өткөрүлдү.
«Азаттык» радиосунун дубандагы кабарчысы Рысбай Абдраимовдун кабарлоосуна караганда, Жалалабат областык имаратынын алдында 5-мартта үч миңге жакын адам, ал эми Ноокен районунда эки миңге жакын атуул нааразылык акциясына чыгышты.
Жалалабат облустук бийликтин имаратын ээлеп алган атуулдар мамлекет башчы Аскар Акаевди кызматтан кетирүү, айрым шайлоо округдарындагы добуш берүүнүн жыйынтыктарын жокко чыгарууну талап кылышууда. Азырынча алардын качан тарай тургандыгы белгисиз.
Кыргызстандын бир нече жеринде орун алган мындай нааразылык акциялары коомчулукта түрдүүчө бааланууда. Айрым жергиликтүү байкоочулар мамлекет башчы же премьер-министр мындай нааразылык акциясынын катышуучулары менен жолугушуп, окуяны жеринде жөнгө салбаса, өлкөдөгү кырдаал мындан да курчуп кетишээрин боолголошот:
- Токтобойт, күчөйт. Аксы окуясы учурундагыдай Бишкекке жөө жүрүш болот. Элдин баары чыгат. Окуя Украинадагыдай болуп өнүгөт. Анда бийлик кетүүгө аргасыз болот. Ошондуктан окуяны алдын алуу керек. Анткени окуя көзөмөлдөн чыгып баратат. -дейт «Жарандык коом коррупцияга каршы» бейөмөт уюм төрага орун басары, жаш саясат таануучу Марат Казакбаев.
Ал эми аткаруу бийлик өкүлдөрү болсо өлкөдөгү саясий кырдаал боюнча башкача пикирлерин айтышып, нааразылык акциясынын катышуучулары Жалалабат областтык админстрация имаратын ээлеп алды деген маалыматты жокко чыгарышат. Ошондой эле бийлик өкүлдөрү Жалалабат областында нааразылык акциясына болгону беш жүздүн тегерегиндеги акчага алданган атуулдар, чыгышууда деген оюн журналистерге 5-мартта Бишкекте өткөн маалымат жыйында билдиришти.
Президенттик администрация башчысы Болот Жанузаковдун айтымында, нааарызылык акциясынын талаптары аткарылбайт:
- Алардын талабы баягы эле ич күйдүлүктөн чыккан, өздөрүнүн жеке керт башын ойлогон талап. Шайлоо жыйынтыгын өзгөртүү бийликтин иши эмес. Анткени эл кол көтөрүп, шайлап алгандан кийин эмне үчүн алардын укугун бузушубуз керек. Мындай талап аткарылбайт.
Кыргызстан элдик кыймылынын төрагасынын орун басары Ишенгүл Болжурова өлкөдөгү кырдаалды жөнгө салуу үчүн пикетчилердин талабы аткарылыш керек деген пикирде:
- Токтотуш оңой эле. Бийлик кызматтан кетип, шайлоо адилет өткөрүлүш керек. Шайлоодо бийлик тарабынан болгон элдин добуштарын сатып алуу, мамлекеттик административдик ыкмаларды колдонууга бөгөт коюш керек болчу.
Ошентип учурда Кыргызстандын жер-жерлеринде болгон саясий нааразылык акциялары боюнча коомчулукка түрдүүчө маалымат берилүүдө. Буга байланыштуу айрым байкоочулар учурда өлкө түштүгүндө болуп жаткан окуяларды мындан бир нече жыл илгери болгон Аксы окуясына салыштырышууда.
Аксы окуясы учурунда да аткаруу бийлиги биринчи күндөрү эч нерсе болгон жок деп, чыныгы болгон окуяны коомчулукка маалымдаган эркин маалымат каражаттарын күнөөлөгөн. Бирок иш жүзүндө окуя башкача болгонун коомчулук кечирээк билип отурат.
